Van de voorzitters

Wat zie ik daar nou, denkt het wakkere Netwerk-lid. Een typo in de titel van deze column? Hoezo staat daar ‘voorzitters’ in meervoud?

De reden is niet een acuut slaapgebrek van uw voorzitter in een poging meerdere deadlines te halen en ook geen plotselinge aanval van het coronavirus, die het leven in 2020 zo dramatisch heeft veranderd. De reden is dat vanaf heden u niet door één, maar door twee voorzitters wordt vertegenwoordigd.

Dorien Goertzen, die al twee jaar als bestuurslid bij het Netwerk betrokken is, zal vanaf nu samen met mij de troepen aanvoeren. Het is immers geweldig dat het Netwerk Scenarioschrijvers aan steeds meer beleidstafels mag aanschuiven, maar ondanks een bestuur dat enorm veel taken verricht, zijn er voor één voorzitter, naast het reguliere werk, te veel taken om te overzien. Graag wil ik hierbij dan ook de ruimte nemen om Dorien aan jullie voor te stellen.

Dorien, eerst even over jouzelf. Je hebt laat in je carrière de switch naar scenarioschrijven gemaakt. Wat deed je hiervoor?
“Na mijn rechtenstudie heb ik op allerlei plekken in de filmdistributie gewerkt. Ik heb TV-sales gedaan, juridisch werk, aankoop van films en uiteindelijk heb ik een bedrijf opgezet dat fungeerde als aggregator voor iTunes en andere digitale platforms. Daarnaast ben ik in 2010 begonnen met schrijven en in 2016 ben ik fulltime omgeschakeld.”

Wat heb je tot nu toe geschreven en wat ben je nu aan het schrijven?
“Ik heb meegeschreven aan alle vier de seizoenen van Nieuwe Buren, de 20-delige serie Swanenburg (aka de Zomerserie) die volgend jaar bij de NPO komt en ik heb de film Wat is dan Liefde geschreven. Op moment werk ik samen met twee andere schrijvers aan een tiendelige serie voor Net5 en ben ik bezig met m’n volgende speelfilm.”

Is het een goede tijd om scenarioschrijver te zijn?
“Ik vind het sowieso een voorrecht om te mogen schrijven en m’n geld te verdienen met iets dat ik zo leuk vind om te doen. Daarnaast denk ik zeker dat dit een goede tijd is. Er wordt meer gemaakt dan ooit en ook de kwaliteit en creatieve vrijheid zijn enorm aan het toenemen.  Er gelden nog wel regels, maar daar mag, graag zelfs, van afgeweken worden. Dat werkt erg inspirerend.”

Je hebt een aantal jaar de Raad voor Cultuur geadviseerd op gebied van film en media. Welke ontwikkelingen op politiek gebied zie jij, die voor scenarioschrijvers van belang zijn?
“Er gebeurt heel veel op dit moment, zowel op gebied van wetgeving als aan de commerciële kant. Enerzijds lijkt de politiek er inmiddels van doordrongen dat het versterken van de positie van de maker cruciaal is voor het bevorderen van de kwaliteit van Nederlandse producties.

Anderzijds staat die positie onder druk doordat de grote platforms weliswaar veel creatieve vrijheid bieden, maar wel alle rechten opeisen. Het speelveld ontwikkelt zich razendsnel en de politiek doet z’n best daarop te reageren, zoals met de voorgenomen wijzigingen van de Auteurswet en het wetsvoorstel dat platforms verplicht een deel van hun omzet in Nederlandse producties te investeren. Prima initiatieven, niet alleen voor schrijvers maar voor alle makers en ook producenten. Het politieke klimaat lijkt sowieso wat bijgestuurd van zeer liberaal naar een beetje sturing in de markt om een gelijk speelveld te creëren.”

Wat zou er volgens jou nog kunnen verbeteren aan de positie van de scenarioschrijver?
“Het zou fijn zijn als schrijvers, als ze die ambitie hebben, zich meer in het creatieve proces mogen mengen. Anders dan in andere landen bij het maken van series, is de hiërarchie in Nederland nog vrij onduidelijk. Het is niet alleen de angst voor de showrunner, de schrijver wordt ook niet snel uitgenodigd zich te mengen in zaken als casting of andere creatieve beslissingen.

Zo is het zelfs niet vanzelfsprekend dat een schrijver bij lezingen met de acteurs zit. Een gemiste kans denk ik, want de schrijver heeft veel kennis van karakters en drijfveren en backstory. Een serie is gebaat bij een duidelijke visie en wordt er in mijn ervaring alleen maar beter op als het hele team eenzelfde idee heeft over wat ze aan het maken zijn. Zeker als schrijvers zelf met het basisidee komen, zou het logisch zijn dat ze een grote creatieve vinger in de pap hebben. Er zijn uitzonderingen natuurlijk, maar dat is zeker niet altijd het geval. Het blijft knokken.”

Wat zouden wij als scenarioschrijvers zelf beter kunnen doen?
“Van alles natuurlijk. Verbeter de wereld begin bij jezelf. Kritisch zijn op je werk. Geen werk over de schutting gooien waar je zelf nog niet tevreden mee bent bijvoorbeeld.

En dit is ook wel de tijd om wat steviger te onderhandelen over goede voorwaarden. Schrijvers zijn soms wat solitair. Het zou goed zijn als ze meer ervaringen uitwisselen en meer overleggen. Zodat er daadwerkelijk zaken aangepakt kunnen worden. Zoals we dat bij het Netwerk proberen te doen. Samen sta je toch sterker dan alleen.”

Bij deze willen wij namens het hele bestuur iedereen goede feestdagen wensen en een heel gezond en inspirerend 2021. 

Pieter Bart Korthuis & Dorien Goertzen