Sint-films Sander de Regt garantie voor succes

Sander de Regt is de scenarist achter de succesvolle Club van Sinterklaas-films. Ook De Club van Sinterklaas en de verdwenen schoentjes is inmiddels met goud bekroond. In dit interview gaat hij in op de Zwarte Pieten-discussie en legt hij uit waarom het volkomen logisch is dat ‘de Club’ op het meest recente Nederlands Film Festival werd bekroond met de Gouden Kalf Publieksprijs.
 

Ergens tegen het einde van het interview, dat plaatsvindt in de buurt van Utrecht CS, zegt Sander de Regt opeens: “Ik hoop niet dat we het teveel over de Sinterklaas-films hebben gehad. Begrijp me goed, ik word heel gelukkig van het schrijven voor kinderen, maar het is niet zo dat ik met een stempel op mijn voorhoofd wil lopen met daarop de woorden ‘schrijft alleen voor kinderen’. Ik zou in de toekomst echt nog wel een keer een mooie film voor volwassenen willen schrijven. Na Foeksia de mini-heks dacht ik dat de tijd daar rijp voor was, maar het liep anders. Je hebt scenaristen die altijd voor zes verschillende producenten tegelijk aan het werk lijken te zijn, terwijl ik een aantal vaste klanten heb. Maar misschien ligt het ook aan mij, en moet ik wat meer om me heen kijken.”
De Regt zou bijvoorbeeld graag eens voor Shooting Star of het Talpa van Will Koopman werken. “Bij Paul Voorthuysen was ik er al een paar keer dichtbij. Mees Kees of Dummie de Mummie had ik ook graag gedaan. Maar wat niet is, kan nog komen.” 
 

Eén van zijn favoriete films voor volwassenen is het door Martin van Waardenberg en Gerard Meuldijk geschreven, en door Diederick Koopal geregisseerde, De Marathon: “Die had in het jaar dat hij uitkwam echt alle prijzen moeten winnen. Dat was met afstand de beste film van het jaar. Goed gemaakt, oog voor detail, hart op de juiste plek en helemaal goed opgebouwd. Prachtige film. Ik denk dat ik het nog geen kwartier droog heb gehouden.”
 
De Regt is met de trein vanuit Culemborg gekomen: “Culemborg, ja. Ik heb er met mijn vrouw wel eens smakelijk om gelachen, dat als onze kinderen straks zestien zijn ze het ons dan voor de voeten zullen werpen: ‘Dus jullie zijn voor ons naar hier verhuisd? En jullie kwamen uit Amsterdam? Waren jullie gek geworden?’ Er gebeurde namelijk nooit iets in Culemborg. Tot er een paar jaar geleden bij ons om de hoek opeens enorme rellen uitbraken en we de kinderen een paar maanden lang tussen de ME door naar school hebben moeten brengen. Belfast junior.”
 
Hoewel dat klinkt als een goeie titel voor een maatschappijkritische jeugdfilm is De Regt momenteel druk met andere projecten. “Voor de boekverfilming De piraten van hiernaast, die ik met Revolver maak, hebben we geld gekregen van het Filmfonds, daar moet nu een treatment van komen. Ik omschrijf het altijd als ‘Flodder voor kinderen’. Wat doe je als een gewone wijk wordt geconfronteerd met een groep bootvluchtelingen? Dat onderwerp is nu iets actueler dan toen we eraan begonnen, maar in onze film zijn het eigenlijk ‘piraten’ met alle lol en gekkigheid die erbij hoort.”
 
Daarnaast is hij bezig met een kerstfilm voor Johan Nijenhuis. “In tegenstelling tot wat veel mensen denken, is Johan een heel gedegen ontwikkelaar. Ik krijg van weinig mensen zulke goede feedback op mijn scripts als van Johan. Hij is een goede lezer, hij kan heel goed dingen doorzien. Hij krijgt alleen niet altijd de credit die hem toekomt.”
 
Verder heeft De Regt net de tekst geschreven voor de feestelijke Sinterklaas-voorstelling in Ahoy. “De mensen van de Club vinden dat ik de Pieten heel goed neerzet, dus als er iets is waarvoor teksten geschreven moeten worden, vragen ze mij. Dus nu schrijf ik opeens een theatervoorstelling. Vroeger zat het Ahoy-feest tussen de tv-uitzendingen van de Club in. Toen heb ik een keer de cliffhanger van vrijdag door laten lopen in het feest van het weekend, en dat ging weer door in de uitzending van maandag, maar dan wel op zo’n manier dat als je niet naar het feest was geweest, je het toch nog kon volgen, omdat maandag ook op vrijdag aansloot. En ja, wat de Club van Sinterklaas-films betreft: als deze het goed doet, doen we er volgend jaar weer
een, lijkt me.”
 

Haast ongemerkt is De Regt een garantie voor succes gebleken. “Het is mijn zesde bioscoopfilm en mijn vijfde gouden film. Piet Piraat bleef steken op 75.000 bezoekers, maar had er ook ongeveer 75.000 in België. Plop en Kwispel deed het dubbele: die had er 150.000 en ook nog eens datzelfde aantal in België. Foeksia zat op 280.000 bezoekers. De Club van Sinterklaas & de Pietenschool deed 212.000, De Club van Sinterklaas en het Pratende Paard had er 240.000 plus nog eens 120.000 in België, waarmee het daar de best bezochte Nederlandse film in twintig jaar is. Ik heb eigenlijk nog nooit een film gehad met minder dan 100.000 bezoekers. Dat is toch een aardig track-record.” 
 
Help me even, want ik ben de tel kwijt. Hoeveel Sinterklaas-films hebben jullie nu gemaakt?
“Voor de Club is dit de vierde. Voor mij de derde. Ik heb in 2004 nog een jaar van de televisieserie gedaan en ik heb voor Omroep Brabant samen met iemand anders vijf seizoenen van Het Kasteel van Sinterklaas geschreven. Het tweede filmscript dat ik ooit schreef was een Sinterklaas-film, maar die is nooit gemaakt. Dat was in 2001/2002, en dat was nog vier jaar voor Burny Bos aankwam met Het Paard van Sinterklaas. Niemand geloofde dat het mogelijk was om een Sinterklaas-film voor de bioscoop te maken. Ik ben bij de toenmalige Filmfonds-intendant Jean van de Velde geweest. Dat is nog altijd een running gag als ik hem zie. Ieder jaar als hij me een Gouden Pen uitreikt, zegt hij: ‘ja, je had toch gelijk!’ Ik ben toen echt bij iedereen geweest, en overal was het: ‘het kan niet, want je hebt maar een release van drie weken. In die tijd kun je niet de investering in je film terugverdienen’. Het was ook nog een behoorlijk ambitieuze film, een musical. Ik werkte toen nog in de visuele effectenwereld en ik zag hoeveel kijkers het Sinterklaasjournaal had. In die tijd had je ook Sinterklaasvoorstellingen, waarbij in een weekend 25.000 mensen naar Ahoy gingen voor twintig euro per kaartje. Dus ik wist dat er een markt voor moest zijn. Alleen kon ik geen producent vinden die het daar mee eens was. Dus het is aan Burny’s stijfkoppigheid te danken dat het een genre is geworden. Na het succes van Het paard van Sinterklaas dacht ik dat ik de volgende zou zijn, maar toen zei men: ‘zoiets gebeurt maar een keer’. En toen kwam Burny met zijn tweede film,  en die bleek ook een succes. Toen zeiden ze: ‘ja, maar nu is de markt wel echt overvoerd’.”
 
Maar goed, uiteindelijk heeft de aanhouder toch gewonnen. 
“Zeker! Uiteindelijk zijn ook veel elementen uit dat eerste script in mijn latere films terechtgekomen. Dat zie je ook bij het Sinterklaasjournaal, daar zitten allemaal vaste elementen in: het paard is weg, het boek is weg, het snoep is weg, Sint zelf is weg, de Pieten zijn weg. Dat is eigenlijk in de basis wat je kan doen. En bij het Sinterklaasjournaal doen ze het ieder jaar allemaal. De staf blijft een keertje hangen in de boom, de stoomboot is wegens een misverstand omgedraaid, het is ieder jaar hetzelfde, maar dat geeft niet. Bij de Club vragen we ons ieder jaar bij de voorbespreking af of we weer een boef in de film willen. Het paard van Sinterklaas bewees dat het niet per se hoeft. Maar dat is ook meer een film die zich in de Sinterklaastijd afspeelt dan dat het een echte Sinterklaas-film is. Negen van de tien keer komen we toch op een boef uit. Omdat het lekker duidelijk is. Er is nooit iemand die bij de 24ste James Bond zegt: ‘goh, weer iemand die de wereld wil veroveren, kunnen ze nou nooit eens met iets nieuws komen?’ Nee, dat hoort erbij. Wij bedienen een publiek tussen de drie en negen jaar. Dus onze film moet spannend genoeg zijn om negenjarigen te bekoren, maar niet zo eng dat de driejarigen er niet tegen kunnen.”
 
Wat is de beste Sinterklaas-film die er gemaakt is?
“Het paard van Sinterklaas vind ik nog altijd heel erg mooi. Bennie Stout vond ik ook heel erg leuk. En onze nieuwste vind ik de beste van de films die we tot nu toe hebben gemaakt. Bij De Club van Sinterklaas & de Pietenschool waren we nog zoekende. Bij De Club van Sinterklaas & het pratende paard viel het allemaal al meer op zijn plek, ook door de bijdrage van Ruud Schuurman, die al veel drama-uren als regisseur had gemaakt. Alleen was de kritiek toen dat het alleen maar voor de kleintjes was. Nou, daar zat misschien wel wat in, dus we mikken dit jaar op iets ouder, zodat ook de ouders het leuk vinden. Zo herijken we bij iedere nieuwe film de vorige.”
 
En het Gouden Kalf van de Publieksprijs, hoe voelde dat?
Sander moet lachen. “Dat was hilarisch… maar toch was ik niet heel erg verbaasd. Want wat mensen er ook van vinden, we hebben wel echte fans. Het zijn geen mensen die zomaar naar de film gaan, ze kiezen echt bewust voor onze film. Dat is ook waarom we vorig jaar anderhalf keer het aantal bezoekers hadden van de andere twee samen. Het publiek had de keus uit drie Sinterklaas-films die allemaal even toegankelijk waren. Ze draaiden in ongeveer dezelfde periode, met ongeveer hetzelfde aantal vertoningen. De animatiefilm Trippel Trappel Dierensinterklaas vond ik ook een te gekke film. Leuke grappen, mooi gemaakt. Het is daarom echt jammer dat die het niet beter heeft gedaan. Bij Sint en Diego lag het anders. Dat was echt een directe live-action concurrent, dus dat die het niet beter deed, daar was ik heel blij mee.”
 
Nog even over de Publieksprijs. Meteen ging het gerucht dat de prijs gekaapt was door fanatieke voorstanders van Zwarte Piet.
“Ja, maar dan doe je een Google Search en zie je dat er op de Stormfront-site opvallend weinig oproepen waren om op onze film te stemmen. Terwijl er op onze Facebook-pagina veel reacties stonden in de trant van: ‘ik vond de film zo leuk, ik ga meteen op jullie stemmen’. Ik denk dat het sowieso geen toeval was dat behalve onze film ook de Hazes-film en Michiel de Ruyter waren genomineerd. Dat zijn ook volkshelden. Als het echt alleen maar om bezoekcijfers zou gaan, dan had Gooische Vrouwen genomineerd moeten zijn. En dat is niet gebeurd. Wat mijn idee versterkt dat de best bezochte film iets anders is dan de meest geliefde film. En misschien geldt zoiets ook wel voor Bloed, Zweet & Tranen en Michiel de Ruyter. Hoe goed die films ook mogen zijn, dat betekent niet dat de mensen die een kaartje hebben gekocht ook automatisch de moeite nemen om er op te stemmen. En bij onze film is dat wel gebeurd. Hetzelfde zag je bij Streetlab, dat in de Top 3 voor de Gouden Televizier-Ring kwam doordat ze veel online stemmers hadden. De nieuwe generatie slaat toe! Hoera! Bij onze film gebeurde dat ook, maar dan is de reactie opeens: de stemming is gekaapt!”
 
Waarom zijn de Pieten bij De Club van Sinterklaas eigenlijk nog steeds zwart? Waarom vormen ze nog geen vrolijke regenboogcoalitie?
“Wij zitten niet in het genre waarbij je voorop gaat lopen. Als je ziet hoeveel shit de NTR vorig jaar over zich heen heeft gekregen toen ze met het Sinterklaasjournaal eens iets anders probeerden. Het ding is: tien procent van de mensen is tegen alles, maakt niet uit wat je doet, zolang het geen witte Pieten zijn is het niet goed. Een ongeveer even grote groep staat aan de andere kant en beschouwt iedere aanpassing, hoe gering ook, als een aanval op de eigen kindertijd. Daartussen zit tachtig, misschien wel 85 procent die gewoon naar die film gaat en zegt, ‘dit was een heel leuke film!’ Wat mij voor persoonlijk meespeelt: ik schrijf de Pieten, maar ik ga niet over de kleur. Dat bepaalt het art-department. Maar soms kijken mensen ook gewoon niet goed. Dan wordt er gezegd dat de Pieten nog steeds rode lippen hebben, maar dat is niet zo: de lippen van de mannen zijn dit jaar naturel. Ook dragen ze al vijftien jaar geen oorringen, of dat soort dingen. En dan nog wat: wij hebben altijd vrouwelijke Pieten gehad. Testpiet is onze hoofdpiet en al onze vrouwelijke Pieten hebben altijd een functie in het verhaal gehad. Het Sinterklaasjournaal heeft geloof ik één keer een vrouwelijke Piet gehad, maar dat was alleen om haar met een andere Piet te laten trouwen. Dus onze progressiviteit zit ‘m blijkbaar op een ander vlak.”
 
Wat vind je van de nieuwe Nickelodeon-serie Op weg naar Pakjesavond: Sint vermist. En hun ongeschminkte Pieten?
“Ik vind het een hele dappere poging om iets anders te doen. Wat dat betreft is het jammer dat het op Nickelodeon is, want het sneeuwt helemaal onder in alle aandacht voor het Sinterklaasjournaal. Daardoor is het moeilijk in te schatten wat mensen er echt van vinden. Voor mijzelf is het heel vreemd, omdat ik natuurlijk veertig jaar alleen maar varianten op de traditionele Pieten heb gezien. Het verhaal is toch altijd geweest: ze zijn zwart van de schoorsteen. Dan zie ik persoonlijk liever roetveeg-pieten dan helemaal ‘kale’.”
 
Maar wat vind jij zelf van de hele Pieten-discussie? Wat zou je doen als je zelf alles mocht bepalen?
“Ik zou het allerliefste natuurlijk de nieuwe Jan Schenkman worden door met een briljante vondst een toekomstbestendige Piet te bedenken, waar iederéén blij van wordt en niemand aanstoot aan neemt en zo als redder van het Sinterklaasfeest de geschiedenisboeken ingaan. Maar aangezien dat wellicht een tikje ambitieus is, houd ik het voorlopig maar bij het schrijven van films waarin de Pieten de helden zijn, zoals ze die ook zijn voor de kinderen. Het gaat me erom dat de kinderen lachen en meeleven met het verhaal en dat ze na afloop zeggen: ‘man, dat was een gave film!’ Als dat lukt, ben ik al meer dan tevreden.’
 
 Trailer De Club van Sinterklaas