INT. BUREAU – CONCENTRATIE

Hoe blijf je geconcentreerd? Daarover gaat deze vijfde aflevering van de columnserie van Brian De Vore en Marc Veerkamp over de praktische kanten van scenarioschrijven.

MARC: Sinds enige tijd ben ik mantelzorger en soms heb je dan minder tijd om te schrijven, maar tot mijn verbazing merk ik dat het toch lukt om deadlines te halen. Ik ben zelfs even productief. Tijdsdruk lijkt concentratie op te wekken. Op de dagen dat ik minder tijd heb, werk ik hypergeconcentreerd. Ik koester die eilandjes van aandacht.

BRIAN: Dat herken ik zeker! Ik was heel bang om kinderen te krijgen. Dat wordt het einde van mijn werk, dacht ik. Hoe kan ik me dan nog concentreren? Maar precies in de periode dat ik mijn eerste kind kreeg, werd ik hoofdschrijver van SpangaS. Opeens had ik het drukker dan ik het ooit had gehad. En… dat ging prima. Volgens mij ben ik alleen maar productiever geworden de afgelopen jaren.

MARC: We hebben natuurlijk ook een prachtig vak, dat helpt, maar vroeger kostte het me meer moeite om mijn hoofd bij het werk te houden. Als ik dan uit het raam staarde, voelde ik me altijd een spijbelaar. Op een gegeven moment leerde ik die wegwerpuren accepteren. Nu staar ik nauwelijks meer uit het raam.

BRIAN: Toch vind ik het elke dag een klein gevecht om geconcentreerd te werken. Daarom probeer ik de dag altijd te beginnen met schrijven, als ik nog geen andere dingen aan mijn hoofd heb. En ik word nog niet gebeld. Ik kan soms tussen acht en elf zoveel doen dat ik de rest van de dag eigenlijk niet meer hoef te werken. Dan gebruik ik de tijd voor mailtjes, telefoontjes of kan ik een stukje wandelen. Als ik de dag begin met randzaken, raak ik veel sneller afgeleid en daar houd ik de hele dag last van.

Voor ieder script maak ik een specifieke playlist. Als ik aan een project werk, luister ik even naar de bijbehorende muziek. Zo kom ik in de juiste stemming

MARC: Goeie tip. Ik begin wel met randzaken, ik heb altijd het idee dat mail niet kan wachten of ga zitten struinen op filmsites. Misschien moet ik gewoon sneller ter zake komen. Hoe blijf je eigenlijk in de zone?

BRIAN: Als ik ‘s ochtends met een leeg hoofd ga zitten, hoef ik bij wijze van spreken alleen de knop om te zetten. Vroeger zette ik nog weleens speciale muziek op. Dan luisterde ik naar de score van een thriller om in de stemming te komen. Maar ik merkte op een gegeven moment dat ik daar behoorlijk slecht van ging schrijven. Door die muziek denk je al snel dat je lekker bezig bent. Maar zonder die score blijft er vaak weinig van je werk over.

MARC: Ik gebruik muziek vooral als ik aan meerdere projecten tegelijk werk. Voor ieder script maak ik een specifieke playlist. Als ik ‘s morgens aan het ene project werk, luister ik even naar de bijbehorende muziek. Zo kom ik in de juiste stemming. En als ik dan in de middag iets totaal anders moet schrijven, speel ik de playlist af die daarbij hoort. En zo kom ik razendsnel in de sfeer die past bij dat project. Zo lukt het me op twee verschillende dingen te concentreren. Al zijn er dagen dat geen enkel hulpmiddel lijkt te werken.

BRIAN: Soms heb je gewoon een verspilde dag. Dat heb ik vaak als er ’s morgens een vergadering is. Nadat ik de hele stad door ben gefietst en dan ergens om twee uur achter mijn bureau kruip, ben ik te moe nog productief te zijn, dan schuif ik het werk vaak door naar de volgende ochtend.

MARC: De Franse scenarioschrijver Jean-Claude Carrière had het wel eens over “onzichtbare arbeiders”. Die werken in je hoofd verder terwijl je niet schrijft. Ik snap wat hij daarmee bedoelt. Als de concentratie ontbreekt en je iets anders gaat doen, lukt het na een nachtje slapen meestal wel. Maar die onproductieve dagen worden steeds schaarser. Ervaring helpt.

BRIAN: Klopt. Eigenlijk is schrijven net als sporten. Ik ben nu aan het hardlopen, dat wordt gaandeweg ook makkelijker. Zo is het ook met schrijven. Als je dat regelmatig doet, bij voorkeur elke dag, word je daar steeds beter in. Als je naast het schrijven nog een baan hebt, of het niet regelmatig doet, is het veel moeilijker om concentratie op te brengen. Je moet conditie opbouwen.

MARC: En als je dan die momenten van pure concentratie ervaart, besef je hoe mooi dit vak is.