Eigenzinnig

Ik weet niet hoe het u vergaan is, maar op filmgebied was het wat mij betreft een zomer van uitersten. Enerzijds het fenomeen Barbenheimer, dat voor uitverkochte bioscoopzalen zorgde en liet zien dat het publiek echt nog wel op ‘nieuw’ afkomt en niet alleen genoegen neemt met deel zoveel van een bestaande franchise. Anderzijds is er de nog immer voortdurende Hollywood-staking van schrijvers en acteurs, die voor onzekerheid en vertraging van nieuwe projecten zorgt.

Een van de redenen waarom het allemaal zo lang duurt is dat de nood voor de studio’s aanvankelijk nog niet hoog genoeg was om aan de vergadertafel terug te keren. Volgens journalist Lucas Shaw van Bloomberg zijn grote bedrijven als Walt Disney Co. en Paramount Global tegenwoordig nog maar voor 20 procent afhankelijk van de inkomsten van de filmstudio’s. Ze halen ook inkomsten uit andere programma’s zoals sport, nieuws en reality en Disney heeft daarnaast natuurlijk zijn themaparken. Ook hebben alle grote studio’s hun eigen archieven met, zoals het dit jaar jubilerende Warner, 100 jaar aan filmgeschiedenis, die ze nog steeds via allerlei kanalen kunnen exploiteren. Die archieven moeten op den duur worden aangevuld, maar echt haast had men in eerste instantie niet, ook omdat kortetermijnbesparingen goed stonden bij de presentatie van de oh zo belangrijke kwartaalcijfers. 

Omgekeerd staan de Writers Guild of America en SAG-AFTRA (de Screen Actors Guild en de American Federation of Television and Radio Artists) er net zo goed geharnast in. Sinds de coronapandemie is men er zich terdege van bewust dat het leven geen zekerheden biedt. Veel acteurs en schrijvers zijn er al aan gewend geraakt om met andere werkzaamheden hun geld te verdienen. Zij zijn bereid de staking zo lang mogelijk vol te houden tot aan de eisen op het gebied van minimumloon, naburige rechten en kunstmatige intelligentie zijn voldaan. Dat beloofde niet veel goeds voor de duur van de staking. De hardste klappen vielen de afgelopen tijd bij crewleden, die geen werk hadden maar ook geen aanspraak konden maken op een bijdrage uit de stakingskas. Maar ook bij agency’s en pr-bedrijven, waar veel mensen hun baan verloren. Daarom is het goed nieuws dat de WGA en de AMPTP (Alliance of Motion Picture and Television Producers) na meer dan honderd dagen weer met elkaar in gesprek zijn. Nu is het nog even afwachten of de verschillende partijen ook echt dichter bij elkaar, of zelfs tot een deal weten te komen. 

Intussen komt de nieuwe editie van het Nederlands Filmfestival (22 – 29 september) met rasse schreden dichterbij. Altijd een goed moment om weer wat nieuwe films van eigen bodem te gaan bewonderen of om iets in te halen dat je eerder hebt gemist. Meer dan voortreffelijk is in elk geval de openingsfilm Sweet Dreams van scenarist en regisseur Ena Sendijarevic, die al geselecteerd werd voor de prestigieuze filmfestivals van Locarno en Toronto en vanaf 28 september landelijk in de bioscoop te zien is. Sweet Dreams is een fraai gestileerd en verbaal lekker bijtend familiedrama, dat zich afspeelt op een afgelegen Indonesisch eiland tijdens de nadagen van het koloniale tijdperk, en dat bij de wereldpremière in Locarno direct in de prijzen viel.

Het is wat mij betreft de eigenzinnigheid van de maakster die de film zeer de moeite waard maakt. En het is belangrijk om niet alleen nieuwe maar zeker ook eigenzinnige films te blijven steunen, want zoals de immer eigenzinnige Paul Thomas Anderson ooit zei, “als we dat niet doen, dan is er toch een kans dat ze op een gegeven moment niet meer worden gemaakt”. En dat zou heel erg zonde zijn.