Dag van de Krulstaarten

Het is weer zover: de Dag van het Scenario staat voor de deur. Op vrijdagmiddag 25 september komen de leden van het Netwerk Scenarioschrijvers samen in een ongetwijfeld stampvol Ottone in Utrecht, om onder het motto ‘De waarheid liegen’ de grens tussen schijn en werkelijkheid in de Nederlandse film- en televisiewereld te verkennen. Ook zullen dan de winnaars bekend worden gemaakt van de Zilveren Krulstaarten 2015, wat ons van Plot betreft de belangrijkste scenario-prijzen in het Nederlandse taalgebied. Daarom zetten we dit keer alle genomineerden in het zonnetje!

Het programma van de Dag van het Scenario oogt dit jaar bijzonder fraai. ‘s Ochtends (vanaf 10.00 uur) vindt eerst een Schrijfpaleis de Luxe plaats, waarbij scripts van internationale klasse door een topcast worden voorgelezen. Vanaf 12.00 uur tot 13.15 uur is het dan tijd voor een Script Academy lunch-seminar van Maria Goos over haar nieuwe serie La familie. Om 14.00 uur begint de door Don Duyns gepresenteerde thema-middag De waarheid liegen met een openingswoord van NFF-directeur Willemien van Aalst. Daarna is het de beurt aan de gastsprekers, waarbij Gerard Soeteman het zal hebben over het documentatieproces bij Flesh and Blood, Loulou Swarte en Hetty de Kruijff gaan in op de research van hun moderne film noir Nachtoord en Harm Ydo Hilberink vertelt samen met de jonge acteur Gijs Blom over de transmediale jongerenserie 4Jim. Na de pauze zal Robert Jan Westdijk praten over zijn muzikale roadmovie The Waterboys, met een cruciale rol voor de gelijknamige band. Ook is het woord aan de Britse scenariste Olivia Hetreed, die over historisch Nederland schreef in Girl With A Pearl Earring. En vertelt Ger Beukenkamp over de keuzes die je maakt bij het dramatiseren van de realiteit.
 
Om 17.00 uur zal de spanning dan tot een hoogtepunt stijgen en is het tijd voor de uitreiking van de Zilveren Krulstaarten 2015. 
 
De Zilveren Krulstaart: ooit een ludiek fenomeen, maar inmiddels een prijs die door iedereen serieus wordt genomen. Een prijs voor en door vakbroeders, en nu, door de mogelijkheid om eerst rustig na te denken en vervolgens via internet te stemmen, democratischer dan ooit. Hoogste lof dus voor de scenaristen die het tot de laatste drie in hun categorie hebben geschopt. Een overzicht van alle twaalf genomineerden.

 
Kort
Bloedhond
De film Bloedhond bestaat voornamelijk uit close-ups van de jonge acteur Tycho Posthumus. Hij zegt niks. Hij doet vrijwel niks. Hij wacht op de metro, loopt door school, heeft ruwe seks met zijn vriendin. Toch is de spanning in deze korte film zinderend. Want we weten dat deze jongen ieder moment kan ontvlammen in blind geweld. Bloedhond doet denken aan Steve McQueen’s Shame: een filmische zoektocht door een gekweld lichaam op zoek naar de ziel. Voor zo’n verhaal is een filmisch scenario nodig, dat kan vertellen in beelden en de kracht begrijpt van een vonk in de ogen. Dit leverde Jolein Laarman met Bloedhond.
 
Spotters 
In het oorspronkelijke scenario van Don Duyns regende het niet, maar toen midden in de zomer de opnames van Spotters werden getroffen door de willekeur van de weergoden, bleek dit een zegen in vermomming te zijn. De mondaine, droevige sfeer geeft een extra dimensie aan Spotters. De film mixt het alledaagse met het magische en doet denken aan het werk van Anders Thomas Jensen en  Roy Anderson. Spotters vertelt het ontroerende verhaal over eenzaamheid, verlangen en mensen die vast zitten in hun situatie, terwijl ze staren naar landende en stijgende vliegtuigen van over de hele wereld. Op een dag verliest een van hen de grip op de realiteit. Is het een tragedie of ook een verkapte zegen?
 
Das Wad 
Dat de Tweede Wereldoorlog een behoorlijk lange nasleep heeft, weten we uit tal van Nederlandse films. Maar zelden werd dit zo geestig verbeeld als in het vorig jaar al met een Gouden Kalf bekroonde Das Wad , waarin een orthodoxe Jood over de wadden struint op zoek naar geld en stuit op een oude Duitse onderzeeboot. Vertellen wat er verder gebeurt zou zonde zijn. Zo onverwachts en komisch is deze zotte korte film van schrijver-regisseur Rob Lücker, die er in slaagt het avontuurlijke van Indiana Jones te combineren met het macabere absurdisme van Monty Python in de oer-Nederlandse setting van het waddengebied.
 
Series
Hollands Hoop
In de achtdelige dramaserie Hollands Hoop volgen we de in zijn werk vastgelopen forensisch psychiater Fokke Augustinus, zijn vrouw en drie kinderen. Fokke erft het bedrijf van zijn vader op het Groningse platteland en besluit daar naartoe te verhuizen. De boerderij blijkt een dekmantel voor een criminele organisatie. Langzaam rolt Fokke in een carrière als drugshandelaar. Zijn kennis van het criminele brein in combinatie met een afbrokkelend ethisch besef, brengt hem meer succes dan hij aan kan. Het scenario is van Franky Ribbens. Bij het schrijven had hij een ‘Fargo in de polder’ voor ogen: absurd, tragikomisch, weg van het realisme en larger than life.

 
Missie aarde 
In de komische science-fictionserie Missie aarde zijn we in aangeland 2063: de poolkappen zijn gesmolten. Alleen de Nederlanders hebben hun land tegen het water weten te beschermen. Zeven astronauten zijn eropuit gestuurd om een nieuwe bewoonbare planeet te vinden waar de mensheid kan gaan wonen. Missie Aarde is een creatie van cabaretier Tim Kamps, de scenario’s werden geschreven door Nathan Vecht, Don Duyns, Rik van den Bos en Daan Windhorst. Volgens Kamps gaat het in de serie vooral om het kleine kwaad en onvermogen van de mens: egocentrisme, verveling, machtshonger, narcisme. En dat op de ‘werkvloer’ van het ruimteschip. Goed beschouwd is Missie aarde een kantoorserie in de ruimte.
 
Vrolijke kerst 
Alexandra Penrhyn Lowe bedacht het idee voor de serie Vrolijke Kerst en schreef een aantal afleveringen, net als Tamara Bos en Anne Barnhoorn. Wat doe je als je alles kwijtraakt? De familie Vrolijk woont in een prachtig huis en de kinderen hebben alles wat hun hartje begeert. Totdat ze op 5 december op een onverwachte surprise stuiten; een hele doos vol onbetaalde rekeningen. Dat betekent dat het gezin hals over kop moet verhuizen. De belevenissen van de familie worden verteld vanuit het perspectief van Lucas, de middelste zoon van de familie Vrolijk. In twintig afleveringen volgen we de familie in deze hartverwarmende komische dramaserie, die op veel positieve reacties kon rekenen.
 
Speelfilm
Aanmodderfakker
Anne Barnhoorn won vorig jaar al het Gouden Kalf voor het beste scenario met de speelfilm Aanmodderfakker  (trailer), en is nu dus ook genomineerd voor de prijs van de vakbroeders en –zusters, de Zilveren krulstraat. Opvallend genoeg is in deze film één van de belangrijkste lessen voor scenarioschrijvers rücksichtlos aan de kant geschoven: die van de handelende en actieve hoofdpersoon. Eeuwige student Thijs is al dertig, maar niet te betrappen op enige serieuze activiteit, ontwikkeling of initiatief.  Het ‘met durf’ geschreven scenario ‘waarbij juist niet de gebaande paden worden bewandeld’ gaf de Gouden Kalf-jury vorig jaar ‘een heerlijk gevoel, van fris, anders en pittig’. 
Anne Barnhoorn kreeg in 2013 ook een Zilveren Krulstaart, toen voor de film De ontmaagding van Eva van End. Net als Aanmodderfakker maakte ze die film samen met regisseur Michiel ten Horn. 
 
Tussen 10 en 12
Het scenario van Tussen 10 en 12, het speelfilmdebuut van schrijver en regisseur Peter Hoogendoorn, kan net als de derde genomineerde, Gluckauf, twee keer een scenarioprijs pakken. Behalve voor de Zilveren Krulstraat zijn beide scripts ook genomineerd voor een Gouden Kalf.
Tussen 10 en 12 is geïnspireerd op de dag dat de familie van Hoogendoorn het nieuws kreeg dat zijn zusje bij een ongeluk was omgekomen. Veel van wat er die dag gebeurde is letterlijk overgenomen in de film, die ook is gedraaid op locaties waar alles zich afspeelde. 
Filmtotaal schreef over Tussen 10 en 12: “Confronterend, aangrijpend, maar het blijft allemaal op afstand. Inleving is dan ook niet het doel van dit drama. Integendeel. Hoogendoorn benadrukt dat een buitenstaander altijd een buitenstaander blijft (…). En zo toont hij aan hoe eenzaam verdriet kan zijn.”
Hoogendoorn heeft veel oog voor het tragikomische van situaties: “Wat me opviel is dat er om de film wordt gelachen. Hoe voller de zaal zit, hoe harder. En dat is ook een beetje de bedoeling.“
 

Gluckauf
Gluckauf, dat zich afspeelt in de naargeestige, onttakelde vroegere mijnwerkersstreek van Zuid-Limburg, is ontstaan uit de vriendschap tussen scenarioschrijver Gustaaf Peek en regisseur Remy van Heugten. 
Peek vertelde eerder in Plot: “Tijdens een van onze biertjes kwam Remy met  allemaal verhalen over Zuid-Limburg. Het waren hele schilderachtige, rauw-romantische, maar ook gruwelijke verhalen. (…) Op een avond zei ik, ‘Remy, ik heb je verhalen nu goed aangehoord. Geef me een week en dan ga ik wat proberen.’ Binnen een paar dagen had ik een verhaal klaar: een vader-zoon love story. (…) Remy nam mij mee naar Limburg en daar heb ik veel rond gekeken. (…) De sociale omwegen die men tot elkaar bewandelt, het terloopse van small crime. Dat vond ik fascinerende zaken om van hem te horen en die zijn er allemaal in gekomen.” Peek is auteur van vier romans. ‘Godin, held’ was dit jaar genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. Met Gluckauf maakte hij zijn debuut als scenarioschrijver.