Mijn avonturen met Pim

In 1972 kwam ik van de Filmacademie, en in het NBF-blaadje had ik mezelf geïntroduceerd als scenarioschrijver. Ik sloot af met de woorden ‘Andere liefdes dan film, in willekeurige volgorde, zijn Mozart en Sjoukje Bastiaans’. Dat vond Pim kennelijk leuk, want hij belde me op en zei dat hij een schrijver zocht voor een rewrite van de film Mijn nachten met Susan, Olga, Albert, Julie, Piet en Sandra. Er hadden al verschillende schrijvers aan gewerkt, onder wie Harry Kümel, Charles Gormley, David Kaufman en nog een paar anderen.

Ik zou nu met Pim de eindversie gaan schrijven. Ik was dolgelukkig. Eindelijk geen uitzendbaantjes meer, maar samenwerken met een heuse regisseur aan een heuse film. Pim en Wim hadden een stempel met de tekst ‘deze film is opnieuw gemaakt zonder steun van het Productiefonds’. Hun projecten werden steevast afgewezen, maar ze hadden miljoenen verdiend met Blue Movie en lak aan het Fonds.

Cognac

Met kloppend hart meldde ik me op een middag bij het kantoor van Scorpio. Wim was iets vaags aan het doen, enigszins onzichtbaar, Pim was aan het telefoneren, dus ik moest even wachten. Ik stond wat verlegen te drentelen toen productieleider Frans Rasker me vroeg of ik zin had in een cognacje. Cognac, om vier uur ’s middags? Nou ja, dat was hier kennelijk de gewoonte, dus ik zei ja. Quasi achteloos zette ik het glas aan mijn mond, om vervolgens te merken dat ik niks naar binnen kreeg: het was een fop-glas met een dubbele wand. Pim onderbrak zijn telefoongesprek om degene die hij aan de lijn had te vertellen wat hier zojuist was gebeurd, en ik geloof dat zelfs Wim moest glimlachen.

Het ijs was gebroken, en Pim en ik hebben drie maanden aan het scenario gewerkt in café Bekijk het maar aan de Prinsengracht. Daar hielden we als het ware residentie, want iedereen kwam langs: producenten, acteurs, actrices, toekomstige crewleden en nieuwsgierige kennissen. We schreven de hele film opnieuw en ik werd wat Pim later zelf zou noemen zijn alter ego. ’s Avonds aten we vaak bij Pim thuis, waar zijn vrouw Lies heerlijk Indonesisch kookte. Gasten aten mee, we discussieerden over van alles en dansten tot laat in de avond op Braziliaanse muziek van Martinho da Vila.

See this movie twice – with your husband first – with your lover later

Het verhaal van de film was vrij simpel: Anton (Hans van der Gragt) komt Susan (Willeke van Ammelrooy) halen om haar op de motor naar Menton te brengen (waarom Menton? Dat vonden we interessant klinken). Maar Susan heeft een wat vreemde menagerie in haar huis: Olga en Sandra verleiden mannen die ze vervolgens vermoorden; Albert is een psychisch gestoorde ex van Susan, die in een verduisterde kamer woont; Julie slaapt de hele dag en heeft heimelijk seks met Albert; Piet (Nelly Frijda) is de plattelandsversie van een dorpsgek, ze ziet eruit als ma Flodder, sluipt om het huis en houdt alles in de gaten.

Niet het soort film waar het Productiefonds op zat te wachten. Maar Pim kon met zijn enthousiasme, speelsheid en charisma zo’n project optillen tot iets heel bijzonders, waaraan iedereen graag wilde meewerken. Daar kwamen dan nog eens de slogans bij die hij later bedacht. Zo noemde hij de film een sexandpsycho suspense mystery thriller en het advies was  See this movie twice – with your husband first – with your lover later. Het was heel moeilijk om niet te vallen voor die charme, en ik ging er volop in mee.

Deuren

De opnames waren op de boerderij van Fons Elders (waar, naar het gerucht ging, geen deuren waren ter wille van de openheid, met als discussiepunt de wc). Ik kwam natuurlijk vaak kijken, kon meestal met iemand meerijden, en beleefde daar op de set dat heerlijke gevoel dat schrijvers hebben: je mag daar zijn, iedereen weet wie je bent – je bent meer dan welkom…maar je hoeft niets te doen – je kan van een afstandje naar al dat gedoe kijken. De andere kant van die medaille, dat je machteloos moet toekijken  hoe een scène of zelfs een heel script wordt verpest, dat ervoer ik pas later.

Intussen hadden ook de media lucht gekregen van de naderende première. Een nieuwe film van Pim en Wim, dat was nieuws. En dan nog wel mede geschreven door iemand uit het noorden (Ik ben geboren in Appingedam)! Ik werd geïnterviewd door het Nieuwsblad van het Noorden, compleet met foto en al, en ook later werd er naar mij gerefereerd als ‘de Groningse scenarioschrijver’. Het was een beetje dubbel: enerzijds was ik beretrots op de film, anderzijds zag ik de aarzeling bij mijn vader ‘wat hij ervan moest vinden’. Er was bijvoorbeeld een Q&A in een Gronings theater waar Pim, Nelly Frijda en ik na de film vragen beantwoordden. Daar zag ik tot mijn verrassing mijn vroegere lerares oude talen onder de toeschouwers. Dit was iets anders dan Homerus – kon ik haar straks nog wel onder ogen komen? Het werd uiteindelijk een vrolijke avond: Pim en Nelly stalen de show, en ik denk dat iedereen het mij gunde om van die wereld deel uit te maken.

Ik weet het niet meer precies, maar ik denk dat ondanks de overrompelende publiciteit de film geen kassucces is geworden. Een strop voor Scorpio, want de bodem van de reserves kwam in zicht. Desondanks waren Pim en ik alweer met een nieuw plan bezig: Another man, another woman of Pim de la Parra’s daydreams. Daar, in de inwisselbaarheid van die titels, ligt een beetje het probleem: veel buitenkant, weinig inhoud. Ik probeerde daar soms als schrijver wat aan te doen, maar stuitte dan meestal op eigenwijsheid, charmant verpakt, maar ondoordringbaar.

Hilton

Zo kon het gebeuren dat Pim tijdens een werksessie zei: laten we in het Hilton gaan lunchen, zij zijn de enigen die mijn creditcard nog accepteren. We werden dan met veel egards ontvangen: “Dag meneer De la Parra, fijn u weer te zien. Bent u met een nieuwe film bezig?” En zit er een rolletje voor mij in, was vaak de ondertekst. Wij speelden het spelletje mee, en lieten het ons allemaal graag aanleunen.

Maar intussen was ik, overdrachtelijk gezien, in staat om mijn eigen lunch te betalen. Ik had zelfvertrouwen en ervaring opgedaan, een netwerk opgebouwd, allemaal dankzij Pim. We waren vrienden geworden en zijn dat gebleven, ook toen Pim later in Paramaribo woonde. Ik zal hem altijd dankbaar blijven dat hij me in zijn wereld heeft geïntroduceerd, en ik heb hem dat gelukkig ook tijdens zijn leven vaak gezegd.