De geheimen van de cinema & Laws of Enchantment
Deze keer twee boeken die de talmende schrijver kunnen verleiden om zelf nog even niet aan de slag te gaan. Levert het ook wat op?
De Antwerpse filmjournalist en scenarist Chris Craps analyseert in het Nederlandstalige ‘’ de verhaalstructuur en thematiek van tien lineair en tien niet-lineair vertelde speelfilms. Zijn eerste zin op de achterflap luidt: ‘De filmjournalistiek is morsdood.’ Gelukkig schrijf ik over boeken, dus ik ontspring de dans. Ik vind die Craps nu al een fijne vent. Hij baseert zijn analysemodel op de ideeën van zijn leermeester Frank Daniel, de Story-klassen van Robert McKee en ‘De reis van de held van Joseph Campbell, terwijl Freud wordt gebruikt voor het analyseren van de relatie tussen de verschillende personages; niet de eersten de besten dus.
De basis van zijn analysemodel is het opdelen van de drie akten in wat hij sequencen noemt; enkele scènes die een thematisch geheel vormen. Zo wordt de structuur van het filmverhaal duidelijk en kunnen de thema’s en betekenis ervan geduid worden. Op het eerste gezicht niets nieuws onder de zon, maar het levert bij vlagen zeer boeiende en erudiete analyses op. Zo blijken zelfs onbegrijpelijke films als Lost Highway en Mulholland drive van David Lynch, als je ze deels als droom beschouwt, ook uit een vrijwel logische en lineaire structuur
te bestaan.
‘Laws of Enchantment’, geschreven door de Nederlander Kelvin Korteweg, is een Engelstalig boek over de traditionele speelfilmstructuur. Korteweg is schrijver en producent van korte films. Het boek biedt een introductie van de basistechnieken van het traditionele filmverhaal. Korteweg probeert helderheid te verschaffen over de belangrijkste regels en gewoontes die filmmakers hanteren. De opbouw is die van een traditioneel schrijfboek, namelijk over karakter, doel en conflict met aan het eind een uitgebreide analyse van Pretty woman.
Het bijzondere aan dit boek is dat Korteweg een verhaal bekijkt vanuit de verschillen tussen de personages, hoe zij zich onderling verhouden en elkaar beïnvloeden. Hij beschrijft inzichtelijk en met illustraties hoe de constellatie en eigenschappen van de hoofdpersonages gedurende het verhaal veranderen. Ook hier wordt geen nieuw model gepresenteerd, maar het is een praktische en verfrissende manier om zo naar een verhaal en karakterconstellatie te kijken.
Het boek van Craps bestaat hoofdzakelijk uit voorbeelden (films) en diepgravende analyses, Korteweg gaat uit van een model, geeft er en passant voorbeelden bij en eindigt met een uitgebreid uitgewerkt voorbeeld. Aan welk boek je de voorkeur geeft is persoonlijk. Craps boek leest soms wat lastig, wat eigen is aan step outlines van films, maar een voordeel is dat het in het Nederlands, of eigenlijk Vlaams, is geschreven. Je kunt op www.acco.be een inkijkexemplaar vinden.
Kortewegs boek is opgebouwd zoals de meeste traditionele schrijfboeken, maar geeft er een eigen draai aan en is daarom een wat praktischer leerboek, zeker voor een beginnend schrijver. Het is bescheiden van toon al leest het soms wat moeilijk omdat zijn Engelse zinnen af en toe wat stroef lopen. Het grote voordeel is echter dat het voor iedereen als gratis PDF te lezen is op www.kelvinkorteweg.com. Kijk aldaar en je zult snel merken of het bevalt.
Voor wie zijn de boeken geschreven? Het simpele antwoord is: voor elke schrijver die zich wat onzeker voelt en van uitstellen houdt (wie niet?). Dan zullen ze je ook niet teleurstellen. Craps boek is mijn inziens meer een boek voor de stamtafel in het café, dan voor de schrijftafel thuis. Je kunt je publiek versteld laten staan van je scherpe en erudiete analyses, tenslotte een ook niet onbelangrijk deel van het schrijversleven. Maar of het boek je nou echt helpt tijdens het schrijven is de vraag, tenzij je één van de films als sjabloon wilt gebruiken. Kortewegs boek is beter geschikt om tijdens het schrijven even door te bladeren van: o ja, hoe zat het ook al weer? De hamvraag is: word je er een betere schrijver van? Vast wel, beide boeken gaan helder en diepgaand op de materie in en bieden de talmende schrijver een aangename onderbreking.
De geheimen van de cinema
Auteur: Chris Craps
Vlaams, 324 pagina’s, € 24,50
ISBN: 978-90-334-9784-1
Laws of Enchantment
Auteur: Kelvin Korteweg
Engels, 202 pagina’s, gratis
ISBN: 978-90-9029149-9