Zilveren krulstaarten 2017; vakprijs scenarioschrivers

Op zondag 26 februari bepalen de leden van het Netwerk Scenarioschrijvers wie de winnaars zijn van de Zilveren Krulstaarten, de Nederlandse vakprijs voor scenarioschrijvers. Stemming en prijsuitreiking vinden plaats tijdens het grote Scenaristendiner in het Ketelhuis in Amsterdam. De Zilveren Krulstaarten worden toegekend in de categorieën Beste film, Beste televisieserie en Beste korte film. Hieronder een overzicht van genomineerden voor Zilveren Krulstaarten 2016, inclusief een korte uitleg per genomineerde.

Televisieserie
 
Alleen op de wereld – scenario Mieke de Jong, Anne Hofhuis en Myranda Jongeling
 
In de klassieker van Hector Malot (1878) wordt de vondeling Remi verkocht in een café, in de kinderserie laat zijn stiefvader hem achteloos achter bij een pompstation in het hedendaagse Nederland. Maar het vertrouwde Alleen op de wereld-gevoel is overeind gebleven in deze serie naar een idee van Mieke de Jong, die werd uitgezonden in de donkere dagen voor kerst. Bij het lezen van Remi’s verhaal konden de scenarioschrijfsters het vroeger niet drooghouden. Ook bij de omzwervingen van de moderne Remi (Julian Ras) met Vitalis (Bert Luppes), de honden Dolce, Zerbino en het varkentje Appie zal menig kijker een traantje wegpinken. Het is een heel erg zielig verhaal geworden en dat was nou precies de bedoeling. De grondtoon is tegelijk optimistisch. Remi verliest nooit de moed. Ondanks zijn eenzaamheid ontmoet hij ook veel lieve, leuke, aardige mensen. Zo werden keiharde scènes steeds afgewisseld met liefdevolle momenten.
 
Vechtershart – scenario Pieter Bart Korthuis, Franky Ribbens, Chris Westendorp en Maaik Krijgsman
 
Zijn vader, en coach, John (Johan Leysen) wil hem niet meer, als kickbokser Nick Roest (Waldemar Torenstra) thuis keert na vier jaar wegens zware mishandeling in een Franse gevangenis te hebben gezeten. Maar Nick is vastbesloten zich terug te vechten naar de top in deze ‘voor de Nederlandse televisie ongebruikelijk lichamelijke, ruige dramaserie’, aldus NRC Handelsblad. “Qua grootstedelijk realisme en diversiteit benadert Vechtershart de eerdere BNN-serie Van god los, maar er wordt ook teruggegrepen op vele herkenbare genreconventies, van de boksfilm uit Hollywood tot vertrouwde clichés over het verband tussen onderwereld en duivensport. (…) Nicks vader (…) verstoot zijn zoon, omdat hij niet van  ‘achterblijvers’ houdt. Ter illustratie draait hij een doffer die achter de wijven aanzat de nek om en werpt het beest in de vuilnisbak: nu al een klassieke scène.”
 
De zaak Menten – scenario Jan Harm Dekker en Robert Jan Overeem

“Nou heb je series waarvan de reden voor het succes deels buiten de serie zelf ligt. Een hang naar vroeger, een perfect tijdslot, een machtig pr-apparaat. Je hebt ook tv-drama waarvan de reden van slagen simpelweg onverklaarbaar is. En je hebt series als De zaak Menten. Die gewoon hartstikke goed zijn.”
De Volkskrant was niet als enige enthousiast over de serie rond de ontmaskering van de Blaricumse zakenman Pieter Menten (Aus Greidanus sr.) als oorlogsmisdadiger, door journalist Hans Knoop (Guy Clemens). Menten probeert het onheil vergeefs af te wenden. “Als ik een oorlogsmisdadiger was, zou dat allang bekend zijn. Laten we drinken op de goede afloop”, stelt hij voor als Knoop hem komt opzoeken in Zwitserland. Maar Knoop laat zich niet inpakken. Met de serie waren we opnieuw getuige van een van de meest geruchtmakende affaires uit de recente Nederlandse geschiedenis.
 
Film
 
Layla M. – scenario Jan Eilander

Scenarist Jan Eilander en regisseur Mijke de Jong durfden het aan een genuanceerde en empathische film te maken over misschien wel het heetste hangijzer van deze tijd. Layla M. volgt een intelligente, idealistische, eigenwijze achttienjarige vrouw met Marokkaanse roots (debutant Nora El Koussour) op haar pad naar radicalisering. De film dringt door tot de externe en interne drijfveren van Layla, en stelt zo prangende vragen over persoonlijke keuzes. Ook dwingt Layla M. de kijker verder te kijken dan de beeldvorming van de krantenkop en de vraag te stellen wie Layla M is, wat ze heeft gedaan en waarom?
“We wilden niet alleen de gesloten wereld van het Jihadisme laten zien maar vooral ook iemand neerzetten waar de kijker zich mee kan identificeren”, aldus Jan Eilander. Hij ging ook ‘echt houden’ van Layla. “Zij is heel nadrukkelijk deel gaan uitmaken van mijn leven. Ons gezin heeft vier jaar lang met Layla M. geleefd.”

Tonio – scenario Hugo Heinen naar de roman van A.F.Th van der Heijden

Hugo Heinen stond voor een mammoettaak met Tonio. Niet alleen moest hij een vuistdikke, associatieve roman vertalen naar een filmscript, maar ook moest hij een autobiografisch verhaal navertellen over het grootst denkbare verdriet: de dood van een kind. Tonio is gebaseerd op het boek dat Adri van der Heijden schreef nadat zijn 21-jarige zoon bij een ongeluk om het leven kwam. Terwijl zijn vrouw Mirjam (Rifka Lodeizen) vecht om niet te belanden in een neerwaartse spiraal van verdriet, doet Adri (Pierre Bokma) het enige waar hij toe in staat is: in zijn herinnering graven en schrijven.
“Het is een universeel verhaal over verlies”,  Zo verklaart Hugo Heinen het succes van Tonio. “Toen ik het script schreef, was mijn jongste dochter even oud als Tonio toen hij verongelukte. Onwillekeurig ga je dan nadenken over hoe het zou zijn als je ’s ochtend uit je bed wordt gebeld door twee agenten met slecht nieuws. Dat heeft mij geholpen bij het schrijven.”

Waterboys – scenario Robert Jan Westdijk

Een rokkenjagende, beroemde vader (Leopold Witte) die zich het liefst gedraagt als tiener en zijn veel te ernstige, ruggengraatloze zoon (Tim Linde) worden door hun vrouw en vriendin allebei uit huis gezet. Kibbelend, twijfelend en ongemakkelijk  maken ze samen op een trip naar Schotland voor een boekpresentatie, waar een reünieconcert van de band The Waterboys een onverwachte katalysator is in de vader-zoonrelatie. Schrijver-regisseur Robert Jan Westdijk combineert weemoed met humor en warmte. Zo geeft hij een waarachtig beeld van mannen onder elkaar.
“Karakters met specifieke eigenaardigheden zonder dat ze onrealistisch worden: een beetje geobsedeerd, speels en kwetsbaar”, dat beschouwt Robert Jan Westdijk als zijn sterkste punt als scenarioschrijver. Zijn gelukkigste momenten zijn die waarop “deze fictieve karakters met je aan de haal gaan. En dat je de volgende dag vol verbazing kijkt naar wat je geschreven hebt, maar eigenlijk alweer vergeten bent.”
 
Korte film
 
Geen koningen in ons bloed – scenario Bastiaan Kroeger en Mees Peijnenburg
 
Tomas (Jonas Smulders) en Naomi (Olivia Lonsdale) hebben geen ouders. Niet echt. Vader is weg en moeder gebruikt drugs en overlijdt. Hun territorium is de jeugdzorg, dan weet je dat je nooit een kroon zal dragen. Maar in een wereld waarin ze niet weten wie ze kunnen vertrouwen, hebben ze in ieder geval elkaar. Geen koningen in ons bloed won in 2015 al een Gouden Kalf. De jury noemde het ‘een warm en aangrijpend televisiedrama dat je niet meer loslaat’. Mees Pijnenburg tekende ook voor de regie. 
 
Hoe kwam het zo dat de ramenlapper hoogtevrees kreeg – scenario Matthijs Bockting en Eva M.C. Zanen
 
Hoewel dit een korte film is, wordt er toch een hele loopbaan in geschetst. Bìjna een hele loopbaan. Ramenlapper Alfred (gespeeld door Egbert-Jan Weeber in de jongere versie en Laus Steenbeeke in de oudere) gaat over één dag met pensioen, maar na 495.000 ramen blijft hij opeens halverwege zijn ladder staan. Hoogtevrees? Na zoveel jaar? Hoe komt dat? De film laat exact zien door wat (of door wie) hij hoogtevrees kreeg. Een fantasievol verhaal over echte liefde, geregisseerd door co-scenarist Eva M.C. Zanen. 
 
Horizon – scenario Jaap Peter Enderlé naar een oorspronkelijk idee en scenario van Willem Hietkamp
 
De zestienjarige schoonspringster Lieke (Susan Radder) is onvoorspelbaar. Na de dood van haar moeder, ging het een tijdje bergafwaarts. Nu slikt ze geen pillen meer, maar af en toe is ze nog licht ontvlambaar. Ze traint, doet haar best, maar als haar vaste trainer ook een ander meisje gaat trainen, gaat ze te ver. Een piepklein drama over omgaan met grote problemen. Horizon ontving op het afgelopen Nederlands Film Festival het Gouden Kalf voor beste tv-drama. Het oordeel van de jury: ‘Alles klopt in deze film, die onder de koele beelden siddert van de emotie.’ De regie was in handen van Giancarlo Sánchez. 
 
Ontwerp Krulstaart: Anne Zeegers