When Nora met Rob…

Zoals sommige getrouwde stellen kunnen kibbelen over hoe ze elkaar nu precies hebben ontmoet, zo konden regisseur Rob Reiner en scenarist-journalist Nora Ephron het later het nooit helemaal eens worden over hoe hun film When Harry met Sally… was ontstaan.

Zoveel is zeker: medio jaren ’80 ontmoetten ze elkaar in een chique restaurant in New York om een filmplan van Reiner te bespreken, maar al voor ze hadden besteld had Ephron besloten dat ze niet geïnteresseerd was. Om de rest van de lunch vol te krijgen, vertelde Reiner wat over zijn echtscheiding en hoe hij zijn leven als vrijgezelle man weer had moeten oppakken, een ontnuchterende ervaring.

Blijkbaar maakte dit bij beiden iets los. Een paar weken later spraken Reiner en Ephron opnieuw af. Volgens Reiner kwam hij toen met een plan met de werktitel Scenes from a Friendship, naar Ingmar Bergmans Scenes from a Marriage. Volgens Ephron liep het ietsje anders. Reinier pitchte eerst een totaal ander plan, dat zij wederom afwees. Pas toen kwam hij met een rudimentair ideetje over een man en een vrouw die vriendschap sluiten kort nadat ze beiden hun eerste lange relatie hebben beëindigd. Ze spreken af dat er nooit seks tussen hen in mag komen, omdat dat hun vriendschap alleen maar zal bederven, wat uiteindelijk precies zo gebeurt.

Dit leek Ephron, die zelf twee scheidingen had doorgemaakt, wel wat. Ze zag meteen de structuur voor zich: hoe de twee hoofdfiguren elkaar eerst door de jaren heen toevallig tegen het lijf lopen, hoe ze op den duur hechte vrienden worden en hoe dat zich uiteindelijk ontwikkelt tot een romance.

Ephron begon het script uit te werken. Door de wol geverfde journalist die ze was, interviewde ze stellen over hoe zij elkaar hadden ontmoet. Dit inspireerde haar om intermezzo’s door het script te weven waarin echtparen deze anekdotes uit de doeken doen.

Maar de voornaamste inspiratie vonden Ephron en Reinier bij elkaar. Reiners pessimistische persoonlijkheid kreeg zijn weerslag in de mannelijke hoofdpersonage, die Harry ging heten, en Ephrons gewoonte haar bestellingen in een restaurant te voorzien van wel heel gedetailleerde instructies, zijn terug te zien in de vrouw, die Sally werd genoemd. Ook vroeg Ephron Reiner het hemd van het lijf over zijn ervaringen met daten na zijn scheiding. Deze gesprekken omschreef ze later half spottend als “een afgrijselijk ervaring”. Niet dat het verrassend was, maar wel schokkend om te horen wat mannen het andere geslacht lieten doormaken. Op haar beurt had Ephron een pijnlijke onthulling voor Reiner: vrouwen doen weleens alsof ze klaarkomen! Reiner was zo verbijsterd dat hij al het vrouwelijk personeel van zijn productiemaatschappij bevroeg of dit waar was.

Door de inspirerende wisselwerking tussen schrijver, regisseur en de twee hoofdrolspelers groeide de scène die dit opleverde uit tot een van de meest geliefde en geciteerde momenten uit de filmgeschiedenis. Het was actrice Meg Ryan die met een geniale inval kwam toen de scène tijdens de preproductie werd doorgelezen met haar tegenspeler Billy Crystal: als Harry weigert te geloven dat een vrouw overtuigend een orgasme kan simuleren, moet ze het voordoen.

Rob Reiner deed hier een schepje bovenop: ze doet het in het openbaar, in een restaurant bijvoorbeeld. En Billy Crystal kwam met de punchline: een middelbare dame aan te tafel naast hen zegt vervolgens tegen de ober: “I’ll have what she’s having.” Reiner wist ook de perfecte actrice voor deze zin: zijn eigen moeder.

Ondanks de productieve samenwerking bleven twee vragen onbeantwoord. De eerste was: hoe moest de film eindigen? Overwogen werd dat, nadat de onvermijdelijke de seks de vriendschap van Harry en Sally heeft bedorven, ze een ervaring rijker en een illusie armer hun eigen weg gaan. In een mildere variant lukt het ze de platonische vriendschap te herstellen. Vanuit commercieel opzicht werd toch maar besloten dat Harry en Sally bij elkaar zouden komen, maar voor Reiner voelde dit niet goed.

Toen gebeurde er iets wonderlijks: tijdens het filmen ontmoette hij fotografe Michelle Singer. Ze werden meteen verliefd en trouwden een jaar laar later. Het herstelde zijn vertrouwen in de liefde voldoende om de film zijn happy end te geven.

De andere grote vraag was hoe de film moest gaan heten. Ephron en Reiner kwamen er niet uit. Tijdens het draaien werd onder de crewleden zelfs een kistje champagne uitgeloofd voor degene die iets kon bedenken. How we met en Harry, this is Sally waren een paar van de voorstellen. Over wie de uiteindelijke titel heeft bedacht, zijn Ephron en Reiner het nooit eens geworden. Wel weten ze dat ze pas helemaal tevreden waren toen iemand op het idee kwam er drie puntjes achter te zetten. En zo werd het When Harry met Sally…

Wat zoek je?