Vaart der volkeren

Aan alles komt een eind. Aan het bevlogen hoofdredacteurschap van Frank Ketelaar, aan de NCRV zonder KRO, aan de AVRO zonder TROS, aan de onzekerheid over de gevolgen van de fusies van de omroepen voor het Nederlands drama, aan enkele sponsorcontracten van UPC, in godsnaam hopelijk snel aan de weinig creatieve en inspirerende strijd tussen producenten en makers over rechten van onze geesteskinderen, aan de onzekerheid over de auteurswet, aan 2014 en aan de papieren Plot.

Natuurlijk maakt je scenaristenhart een sprongetje als je je lijfblad in een kast ziet staan

Plot gaat digitaal. Die beslissing werd niet op één dag genomen, er ging heel wat water onder de brug door, waarbij veel gehengel naar mogelijk weggespoelde kinderen, maar uiteindelijk gaf de begroting de doorslag. Natuurlijk maakt je scenaristenhart een sprongetje als je je lijfblad in een kast ziet staan terwijl je zit te wachten op een gesprek bij het Filmfonds, bij een producent of wanneer je door de boekhandel dwaalt. Maar belangrijker is het dat artikelen uit Plot onderwerp van gesprek zijn bij de koffiemachines van fondsen, dramaturgen, distributeurs en producenten.

Tijdens onze recentelijke ‘kabelgeldencampagne’ bleek dat de snelle manier van schakelen via internet en social media succesvol is. Veel scenaristen sloten zich als nieuw lid aan bij het Netwerk. We deelden ons ongenoegen op Facebook. Schrijvers van art-house films, schrijvers van commerciële films, schrijvers die met steun van het Mediafonds schrijven voor de NPO, schrijvers die zonder steun van het Mediafonds schrijven voor de NPO, jeugddramaschrijvers, schrijvers van series voor de commerciëlen en cross-over schrijvers die alles doen; we zaten opeens allemaal in hetzelfde schuitje. We voelden ons één, deelden één doel: (terug)krijgen wat van ons is. Er was sprake van een saamhorigheid die we nooit hadden bereikt als we onze protestkreten op de post hadden gedaan.

Voor even was er ook een eind gekomen aan het hokjesdenken in de schrijverij. Een gezamenlijke vijand verbroedert. De vaak onuitgesproken opvatting dat je beter bent als je schrijft voor film dan voor televisie, dat je beter bent als je schrijft voor de NPO dan voor de commerciëlen, werd opzij geschoven. We hadden elkaar nodig, hoe groter de groep, des te groter de invloed. Toch concentreert onze lobby zich voornamelijk op fondsen en de NPO. Dat een commerciële partij een schrijver het vel over de neus trekt, lijkt iedereen logisch te vinden, maar de publieken? Die hebben toch een verantwoordelijkheid ten aanzien van makers? Wat doet de NPO dan naast SBS en RTL in het vijandige kamp?

De oogkleppen vielen af. Kijkcijfers en daarmee samenhangende reclame-inkomsten zijn allesbepalend. Voor een schrijver maakt het niet meer uit of je voor de commerciëlen werkt of voor de NPO, want de NPO is al lang ook een commerciële instelling. De honoraria ontlopen elkaar nauwelijks, alleen de omstandigheden waaronder je werkt verschillen. Bij de commerciëlen is de bemoeienis met je script klein, zijn de lijnen kort en kan het zomaar gebeuren dat je serie al binnen een jaar op de buis is. Bij de NPO heeft een serie al snel meer status. Maar met de komst van HBO, Netflix en Videoland als commerciële spelers, heeft dat ook zijn langste tijd gehad.

De enige partij die tot nu toe nog niet commercieel was, dat zijn wij, scenaristen. Laten we een eind maken aan onze al te grote bescheidenheid; met wat we maken wordt geld verdiend! Laten we meegaan met de vaart der volkeren. Digitaal én commercieel!