Twin Peaks doorbrak grens film en tv
Het ontstaan van en scenario is vaak een spannend verhaal op zich. In deze aflevering van de rubriek De Conceptie: hoe kunstenaar David Lynch en vakman Mark Frost zij aan zij televisiegeschiedenis schreven.
Het is midden jaren tachtig. Scenarist Mark Frost vindt het tijd om een punt te zetten achter zijn televisiecarrière. Al een kleine tien jaar schrijft hij mee aan series als The six Million Dollar Man en The Equalizer. Voor de rauwe politieserie Hill Street Blues schrijft hij niet alleen scenario’s, maar is hij ook scripteditor en regisseert hij een aflevering. Het is tijd voor iets anders, Frost verschuift zijn focus volledig naar film.
In 1987 rolt zijn naam voor het eerst over het grote scherm. Frost is de scenarist van The Believers, een thriller waarin Martin Sheen een psychiater speelt die een sekte onderzoekt. De film wordt matig ontvangen, maar Frost heeft gelukkig al een ander ijzer in het vuur. Hij werkt aan een adaptatie van Goddess: The secret Lives of Marilyn Monroe. In deze biografie wordt diep ingegaan op de banden die de filmster had met president John F. Kennedy, haar verslaving aan medicamenten en haar vroege dood. Intrigerend, maar wie moet dat regisseren?
De agent van Frost behartigt ook de zakelijke belangen van cineast David Lynch. Zouden zij niet samen kunnen werken? Het lijkt een merkwaardige combinatie. Frost is een televisieschrijver, die zich in de filmwereld nog moet bewijzen. Lynch maakt arthousefilms als Eraserhead en Blue Velvet.
De heren staan niet te trappelen. Lynch heeft sowieso weinig met het medium en voor Frost lijkt het een afgesloten hoofdstuk
Toch klikt het meteen. Negen maanden werken ze nauw samen. “Een geweldige tijd”, noemt Frost het later in het radioprogramma Fresh Air. Ze willen het levensverhaal van Monroe verbeelden op een lyrische, niet direct realistische manier. Helaas, het script wordt afgewezen. De samenwerking smaakt echter naar meer. Ze ontwikkelen een geheel nieuw scenario, dit keer voor een comedy: One Saliva Bubble. Als ook dit project de eindstreep niet haalt, suggereert hun agent om eens te denken aan televisie. De heren staan niet te trappelen. Lynch heeft sowieso weinig met het medium en voor Frost lijkt het een afgesloten hoofdstuk. Hun agent blijft aandringen. Misschien is er wel een deal te smeden waarbij ze de vrije hand krijgen.
En dat lijkt zowaar te lukken. ABC toont interesse in het onalledaagse duo. Lynch en Frost besluiten toe te happen. Maar waar moet het over gaan? Lynch denkt terug aan het Small Town America dat hij kent uit zijn jeugd. Zijn vader deed onderzoek voor het ministerie van landbouw en daardoor woonden ze in diverse kleine stadjes, met name in de noordwestelijke staten. Kan de serie zich daar niet afspelen?
Als ze het moeten pitchen bij ABC weten ze nog nauwelijks wie het stadje dan zouden moeten bevolken, of wat er exact gebeurt. Hun tactiek: hou het vaag. Frost kijkt toe hoe Lynch met “subtiele jazzy handgebaren” uitdrukt hoe de wind ritselt in de dennenbomen rond het stadje. Tot hun verbazing is de zender geïntrigeerd. Als ze uiteindelijk gaan schrijven is de rolverdeling glashelder. Frost zit achter het toetsenbord, terwijl Lynch zich nestelt in een luie stoel. Ze praten, wegen ieder woord.
Gaandeweg ontstaan de inhoudelijke contouren. Frost blikt terug naar de vakanties die hij in zijn jeugd doorbracht in Upstate New York. Daar ving hij verhalen op over een geheimzinnige moord. In 1908 werd aan de rand van een vijver het lijk aangetroffen van de twintigjarige Hazel Irene Drew. Een dader werd nooit gevonden.
Omdat de misdaad onopgelost bleef, ontstonden er onder de lokale bevolking nog jarenlang allerlei speculaties. Een moord in een kleine gemeenschap, daar moest de serie over gaan. In het fictieve stadje dat Frost en Lynch uiteindelijk Twin Peaks zullen noemen, wordt aan de waterkant het in plastic gewikkelde lichaam van de jonge Laura Palmer aangetroffen. Haar dood zal de verhoudingen binnen de gemeenschap op scherp zetten. Palmer is volgens Lynch niet alleen gebaseerd op Hazel Drew, maar ook op Marilyn Monroe. Allebei namen ze na hun vroege dood geheimen mee in hun graf.
Dale Cooper houdt niet alleen van ‘a damn fine cup of coffee’, maar hangt ook weleens ondersteboven in zijn hotelkamer en vindt aanwijzingen in zijn dromen, die zich vaak afspelen in een rode kamer
Een conventioneel moordmysterie wordt het niet. De FBI-agent die de misdaad onderzoekt, Dale Cooper, is een speurder die niet alleen houdt van “a damn fine cup of coffee”, maar die ook weleens ondersteboven in zijn hotelkamer hangt en aanwijzingen vindt in zijn dromen, die zich vaak afspelen in een rode kamer. Daarin ziet hij Laura Palmer, maar bijvoorbeeld ook een kleine man die soms spontaan een dansje doet. Dit soort surrealistische scènes en mystieke elementen lijken afkomstig van Lynch.
Dat de serie ondanks deze onorthodoxe ingrediënten toegankelijk blijft, zou je gemakshalve kunnen toeschrijven aan tv-veteraan Mark Frost. Lynch kijkt vol verwondering toe hoe zijn partner bijvoorbeeld toeschrijft naar commercial breaks. Maar volgens Frost wordt het script eigenlijk geschreven door “een derde partij”. “De auteur is iemand met de naam Lynch-Frost.”
Hoewel ABC gaandeweg meer eisen gaat stellen, wordt de belofte van hun agent waargemaakt: ze krijgen relatief veel vrijheid. En zo ontstaat in 1990 het fenomeen Twin Peaks. Het publiek is massaal geïntrigeerd, de pers prijst het cinematografische karakter van de reeks. Frost hoeft niet meer te kiezen tussen het grote en het kleine scherm: mede dankzij Twin Peaks vervagen de grenzen tussen film en televisie.