Is jouw schrijftalent al ontwikkeld?

De zomer is bijna voorbij. Bij het Netwerk gaan we vol energie aan de slag om de samenwerking tussen de regisseurs en scenaristen verder handen en voeten te geven. Begin september start Katja Lubina als secretaris van ons samenwerkingsverband, de DS&D (Dutch Screenwriters & Directors). Zij zal onze gezamenlijke externe belangen gaan behartigen en er komt binnenkort ongetwijfeld een moment waar jullie haar live kunnen ontmoeten.

Bijvoorbeeld op 21 september tijdens de Dag van het Scenario, of begin oktober in Ierland waar de tweejaarlijkse World Conference of Screenwriters plaatsvindt. Als je je ook hebt aangemeld voor de WCOS, laat het ons weten, vinden we leuk.

Waar we als bestuur ook benieuwd naar zijn, is naar jullie ervaringen met talentontwikkelingstrajecten. De laatste tijd horen we toch wat negatieve verhalen van leden en dat is voor ons aanleiding om eens te onderzoeken hoe al die initiatieven bevallen, wat er goed gaat en wat er beter zou kunnen.

We zijn bij het Netwerk natuurlijk pro-talentontwikkeling maar wat we wel zien is dat, om een collegabestuurslid te quoten, “talentontwikkeling een beetje een industrietje is geworden”. Als je de roze talentontwikkelingstrajectbril afzet, dan zien we de schrijver er een halve dagtaak aan hebben, een synopsisje hier, een motivatietje daar, liefst ook nog een visie waar geen speld tussen is te krijgen en dan begint de tombola. De talentontwikkelaars kunnen al cherry pickend de beste ideeën selecteren en dan maar hopen dat de schrijver, die meestal nog weinig ervaring heeft, talentvol genoeg is om het idee tot een goed einde te brengen, wat lang niet altijd het geval is.

En nog even doormopperen: in hoeverre wordt het talent van een schrijver ontwikkeld door het schrijven van één aflevering van een serie, een single play of film? Natuurlijk is het waardevol en leerzaam, maar negen van de tien keer is het eindresultaat niet wat ervan werd verwacht. De schrijver heeft zijn kans gehad en is een nieuwe groep talentvolle schrijvers aan de beurt.

Het is wellicht een open deur maar talentontwikkeling vraagt om een duurzame investering, in tijd, in vertrouwen, in begeleiding en in geld. De schrijver moet meters kunnen maken, op zijn bek kunnen gaan en de kans krijgen om opnieuw te mogen beginnen. Daar zal niemand het mee oneens zijn, maar omdat filmmaken natuurlijk niet bepaald goedkoop is, blijkt dat in de praktijk niet haalbaar.

Ik roep weleens dat er een dagelijkse serie zou moeten worden opgezet, die dan in het beste geval ook heel lang loopt, met aan het hoofd een sterk schrijversteam waar een poule van schrijftalent betaald kan meeschrijven. In een periode van vijf jaar kunnen dan tientallen schrijvers het vak in de praktijk leren. En daarna is het tijd om hun eigen stem te laten klinken en dán, met al die uren in je zak, kun je je eigen authentieke filmplan gaan schrijven en ken je de valkuilen, weet je hoe je het plot voorstuwt en schrijf je onvergetelijke karakters. Goede Tijden Slechte Tijden heeft steengoede scenaristen afgeleverd, en nog steeds kun je als schrijver bij GTST meters maken en het vak leren.

Of misschien moeten wij als beroepsvereniging zelf de handschoen oppakken en ofwel meedenken met bestaande initiatieven, ofwel zelf met een plan komen. De Writers Guild of America heeft zijn eigen talentontwikkelingsprogramma’s. In België heeft het Vlaams Audiovisueel Fonds zogenoemde ‘ateliers’ voor schrijvers, waar je bijvoorbeeld zes maanden lang kunt werken aan je eerste of tweede scenario onder begeleiding van een coach. Er is ook een atelier voor fictieseries. Als je je daar als debuterende of ervaren schrijver voor aanmeldt en je wordt geselecteerd, dan word je door internationale coaches begeleid met als einddoel een solide serieplan waarmee je naar een zender kan.

Dus aan jullie de vraag, hoe zou je willen dat je talent ontwikkeld wordt, wat heb je nodig? En zijn de programma’s die er nu zijn geschikt voor jou?

To be continued!