INT. BUREAU – JA/NEE

Wanneer zeg je ‘ja’ of ‘nee’ tegen een project? Daarover gaat de achtste aflevering van de columnserie van Brian De Vore en Marc Veerkamp over de praktische kanten van het scenarioschrijven. 

BRIAN: Hoe weet je eigenlijk of je ‘ja’ of ‘nee’ moet zeggen tegen een project dat je aangeboden krijgt. Hoe werkt dat bij jou, Marc?

MARC: Vaak zeg ik ‘ja’, maar niet altijd. Als er een project komt waarvoor ik niet de juiste persoon ben, dan zeg ik ‘nee’, want ik weet dat ik heel ongelukkig word om iets te schrijven waar ik geen liefde voor voel. Dan kun je beter iemand anders vinden, dat is dan het beste voor iedereen. Voor jezelf, maar uiteindelijk ook voor de producent.

BRIAN: Dan bewijs je ze eigenlijk een dienst door ‘nee’ te zeggen, bedoel je?

MARC: Precies, en dan kun je ze zelfs een dubbele dienst bewijzen door anderen voor te stellen die wél geschikt zijn, en andersom komen er op die manier ook weleens projecten naar mij toe. Maar vertel, hoe zit dat met jou? Herken jij dit?

BRIAN: Nou ja, ik ben niet zo goed in ‘nee’ zeggen en doe dat ook niet graag. Ik ben altijd bang dat het werk ophoudt, eerlijk gezegd. Bij pitches of projecten die nog niet gefinancierd zijn, ben ik een stuk kritischer, omdat dit een grote tijdsinvestering van me vraagt. Dat doe ik alleen als ik echt geloof in een project en ook het idee heb dat ik daar iets aan kan toevoegen. Maar wanneer het gaat om een serie of een film die al groen licht heeft gekregen, en ik heb tijd, zeg ik meestal wel ‘ja’.

MARC: Dus ook als het niet bij je past?

BRIAN: In een ideale wereld zou dat meer een overweging zijn. Tegelijkertijd heb ik gemerkt dat ik uit iedere klus wel iets kan halen, ook als het een project is dat niet volledig aansluit op mijn eigen smaak. Als je werkt met leuke mensen en je krijgt de ruimte om binnen de kaders daar je eigen draai aan te geven, beleef ik daar vaak ook plezier aan.

MARC: Dat is waar. Je moet niet te snel ‘nee’ zeggen. Er is vaak wel een deurtje naar binnen. Wat ik in ieder geval niet doe, is ergens op neerkijken.

BRIAN: Dat hebben we met elkaar gemeen.

MARC: Dan mis je te veel. Ik heb bijvoorbeeld 2 kleine Kleutertjes: een Dag om Nooit te Vergeten geschreven. Dat was een animatiefilm met liedjes van Jan Smit. Ik heb toen gemerkt dat sommige mensen in de sector daarop neerkeken. Die vonden het te commercieel, te plat, en de animatie te snoepkleurig etc. Maar voor mij was het een kans om een leuke bioscoopfilm te maken voor een doelgroep die ik goed ken en waar ik graag voor schrijf, jonge kinderen. Ik heb er enorm van genoten. Dat soort projecten geven me bovendien de ruimte om mijn eigen werk te maken, ook als daar geen of weinig budget voor is. Zo ken ik ook mensen die het schrijven van hun eigen artistieke series of films afwisselen met het schrijven voor een serie als Flikken.

BRIAN: Ik denk dat het de ideale combinatie is. Al die films en series die je in opdracht schrijft, daar leer je van. Je kunt er meters maken, en die ervaring neem je vervolgens mee in je eigen werk. Ik spreek weleens met jongere schrijvers, die net beginnen en het gevoel hebben dat ze zich geen misstap op hun cv kunnen permitteren of heel bang zijn om in een hoekje geduwd te worden. Ik heb daar echt maling aan. Waarom zou je niet beginnen in scripted reality of bij GTST bijvoorbeeld? Laat eerst maar eens zien dat je dat kan. Je hoeft niet meteen tot de elite te behoren. Ik geloof heel erg in langzaam opklimmen, in jezelf omhoog werken, maar ik heb niet altijd het idee dat dit breed gedragen is.

MARC: Ik denk het ook niet en dat vind ik wel jammer, dat het nut van meters maken wordt ondergewaardeerd. In het buitenland zijn ze daar volgens mij veel rekkelijker in. Ik lees veel biografieën van filmmakers; neem iemand als Robert Altman (regisseur van o.a. MASH, The long Goodbye). Die is begonnen met het maken van opdrachtfilms en heeft daarna tv-series als Bonanza gedaan. Tegen de tijd dat hij films ging maken, kende hij de regels zo goed dat hij ermee kon spelen. Dat heeft een heel mooie reeks vernieuwende klassiekers opgeleverd. En zo zijn er nog veel meer filmmakers die zijn begonnen met reclamespots, videoclips…

BRIAN: …Roger Corman-producties.

MARC: Precies, Roger Corman-producties, goedkope films met mensen in slecht zittende zeemeerminnenpakken [Corman overleed afgelopen 9 mei op 98-jarige leeftijd, red]. Zo ontstaan carrières.

BRIAN: Ja, door dat soort projecten te doen, zeker als je net begint, kun je ontdekken waar je goed in bent, waar je niet goed in bent, met welk genre je affiniteit hebt.

MARC: Zo is dat. ‘Ja’ is soms een heel slim woord.