Ik had graag Antonia willen schrijven

Milou Rohde (25 jaar) schreef recent de korte film Vlekkeloos (Emma Branderhorst, 2021), een korte film over menstruatie-armoede, die dit jaar op de Berlinale een kristallen Beer won. Ook al is ze naar eigen zeggen al drie jaar afgestudeerd van de Hogeschool voor de Kunsten te Utrecht, ze staat aan het begin van haar schrijverscarrière. Toch zou je haar werk nu al kunnen omschrijven als taboedoorbrekend en feministisch van aard.

Schrijft u momenteel aan iets?
Jazeker. Samen met de regisseur van mijn afstudeerfilm Moffenmeid (Raymon Hilkman, 2019) schrijf ik aan een korte film waarvan zeker is dat hij gemaakt zal worden. We willen met de film mannen aansporen om binnen de #metoo-discussie verantwoordelijkheid te nemen om andere mannen aan te spreken op wangedrag. Tot nu toe zie je voornamelijk dat vrouwen de verantwoordelijkheid nemen om mannen hierop aan te spreken. We hopen met deze film het ongemak en de ernst ervan aan te kaarten en een gesprek te starten.

Bovendien heb ik net vernomen dat ik voor de Vrijplaats van Film Forward geselecteerd ben, waar ik zal onderzoeken hoe ik het jeugdige publiek het beste kan bereiken. Televisie is een beetje achterhaald en online is alles te vinden. Maar wat is een originele manier om de weg naar de jeugd te vinden? Dus ik ga onderzoeken hoe ik, als digibeet, via sociale media een verhaal kan vertellen.

Daarnaast schrijf ik aan mijn eerste speelfilm, die gaat over endometriose. Endometriose is een baarmoederziekte, waarbij het baarmoederslijmvlies, dat elke maand groeit en het lichaam weer verlaat als je ongesteld wordt, ook buiten de baarmoeder voorkomt. Het zit op de eierstokken, baarmoeder, buikvlies, blaas of darmen en veroorzaakt ontzettend veel pijn. Een op de tien vrouwen heeft het, maar dat weet bijna niemand. Dus daar zou ik graag iets over willen vertellen.

Is schrijven uw hoofdberoep?
Ja.

Wordt u gelukkig van schrijven?
Anders had ik er niet voor gekozen, denk ik. Schrijven is af en toe spannend en zwaar. Maar dat spannende is juist ook het leuke ervan. Het is frustratie, het is stoeien, het is puzzelen, kortom het daagt je uit. En dat maakt mij heel gelukkig, dus ja!

Voor welke film bent u onlangs naar de bioscoop gegaan?
De laatste film die ik heb gezien is The worst Person in the World (Joachim Trier, 2021), omdat iedereen er zo razend enthousiast was. Eerlijk gezegd ben ik een klein beetje teleurgesteld. (Let op: spoilers) Aan het begin vond ik het een briljante film. Het vreemdgaan vond ik super fascinerend en hoe die liefde wordt opgebouwd is heel speels, tot het moment dat ze weggaat bij die striptekenaar. De spanning viel toen helemaal weg. Daarna was het een standaard vrouwenverhaal over iemand die worstelt met haar liefdesleven en dan… zwanger wordt.

Ik ergerde me kapot aan het feit dat ze zwanger wordt en dat het opgelost wordt door een miskraam! Daardoor kreeg ik meteen het gevoel dat het door mannen gemaakt is. Daar zou een vrouw anders over schrijven. Later las ik ergens dat de film eigenlijk een Manic Pixie Dream Girl (dit is een archetype die de man in het verhaal helpt bij zijn zoektocht naar geluk, zonder haar eigen geluk na te streven) volgt, maar dat vanuit haar perspectief wordt verteld, omdat dat mannelijke perspectief al zo vaak gedaan is. Toen dacht ik van: Oh! Ja… Dus ik vond de film goed, maar ik denk dat hij zoveel beter had kunnen zijn door dat vrouwelijke perspectief serieuzer aan te vliegen.

Wat is het laatste toneelstuk dat u heeft gezien?
Ik ben voor het laatst naar de musical The Book of Mormon (Trey Parker & Matt Stone) gegaan. Het is niet politiek correct, maar ik heb me echt kapotgelachen. En ik was heel blij dat het de Engelse versie was. Ik heb stiekem een grote liefde voor musicals en ik ken de originele teksten vaak uit mijn hoofd. Dus bij de vertaling naar het Nederlands vergelijk ik dat toch. En dat valt eigenlijk altijd tegen.

Vroeger wilde ik heel graag musicals schrijven, maar ik ben totaal niet muzikaal. Ik geniet er ontzettend van en het lijkt me geweldig om een muzikaal nummer in een film te verwerken. Ik weet niet of ik dat kan, misschien als ik een match heb met iemand die ongelofelijk muzikaal is. Dan zou ik het fantastisch vinden om op een originele manier een musical te schrijven.

Weet u wat voor Nederlands drama momenteel op televisie c.q. streamingsdiensten te zien is?
Ja, daar ben ik van op de hoogte. En ik vind het erg belangrijk dat je weet wat er in eigen land speelt. Ik heb heel erg genoten van De verschrikkelijke Jaren tachtig (Tim Kamps, 2022). En kortgeleden zag ik Het Jaar van Fortuyn (Michiel van Jaarsveld, 2022). Ik realiseerde me bij het kijken dat ik niet zoveel over de Nederlandse politieke geschiedenis weet als ik zou willen. Maar ik vind het heel goed dat zulke verhalen op deze manier worden verteld. Op een hele speelse manier, wat erg hedendaags is.

Ook heb ik de eerste aflevering van Dirty Lines (gecreëerd door Pieter Bart Korthuis, 2022) gezien. Ik weet nog niet zo goed wat ik ervan vind, maar ik wil heel graag verder kijken. Dus dat is een goed teken! Die laatste twee series zijn gebaseerd op waargebeurde verhalen en doorbreken de vierde wand. Iets wat we al kennen van bijvoorbeeld Fleabag (Phoebe Waller Bridge). Ik ben benieuwd of dit een nieuwe trend zal worden in series van Nederlandse bodem.

Heeft u behalve schrijven nog andere bronnen van inkomsten?
Nee, op dit moment niet.

Welke film had u willen schrijven?
Ik had heel graag Antonia (Marleen Gorris, 1995) willen schrijven. Eigenlijk had ik alle films van Marleen Gorris willen schrijven. Dus ook haar debuutfilm De Stilte rond Christine M. (Marleen Gorris, 1982) en haar tweede speelfilm Gebroken Spiegels (Marleen Gorris, 1984). 

Antonia is een soort Nederlands sprookje. Het heeft magisch-realistische elementen en daar houd ik erg van. Het is een viering van vrouwen in verschillende generaties, waarin hoofdpersonage Antonia een matriarchaat bouwt en daarvoor moet opkomen, maar er niet voor hoeft te vechten. Tijdens mijn afstudeerjaar heb ik onderzoek gedaan naar het vrouwelijk perspectief in film. Je ziet in films vaak dat vrouwen vechten voor hun recht om te bestaan, maar weinig films gaan over vrouwen die leven. Het gebeurt gelukkig nu wel steeds meer. Kijk maar naar series als Fleabag of I may destroy you (Michaela Coel). Deze verhalen laten een heel genuanceerd beeld van vrouwen zien. En dat vind ik belangrijk.

Wat is uw sterkste kant als schrijver?
Loslaten. Als ik een scenario geschreven heb, dan draag ik het verhaal over aan de regisseur en laat het los. Het scenario is van mij, maar de film is van alle andere crew en cast. Dat kan ik in mijn persoonlijke leven minder goed, maar op professioneel vlak kan ik dat grappig genoeg juist wel. En ik denk dat ik ook goed ben in het versterken van de visie van een regisseur.

Wat moet u als schrijver nog leren?
Ik denk dat ik mijn leven lang zal leren om een betere scenarioschrijver te worden. Maar ik zou vooral mogen leren om trots te zijn op wat ik heb bijgedragen aan de film. Ik zou mezelf wat minder mogen wegcijferen. En ik zou er goed aan doen om lelijker te zijn naar mijn personages. Nu wil ik vaak heel lief voor ze zijn en ze beschermen. Ik ga echt van ze houden. Ik ken ze door en door. En alleen ik ken ze zo goed. Maar als ik niet oplet, dan kakken mijn verhalen in en wordt het te lief. Dus ik zou best wat harder naar mijn personages mogen zijn.

Van wie heeft u het vak geleerd?
Van Saskia Diesing. Ik ben haar zo dankbaar. Zij was vanaf het eerste jaar op de HKU mijn mentor en ze leest nu nog steeds met al mijn plannen mee. Saskia was de eerste die zag wat ik kon, voordat ik dat zelf doorhad. Ze steunt en stimuleert me. Haar feedback kan soms heel hard zijn. Maar dat werkt heel lekker, want ik ben best dromerig en lief. En zo leer ik van haar.

En ook van Bodil Matheeuwsen. Zij heeft me geholpen met hoe ik mezelf moet positioneren binnen de filmwereld en heeft me geholpen met hele praktische vragen over bijvoorbeeld facturen. Eigenlijk heb ik geleerd van allerlei scenarioschrijvers en makers. Dat is zo mooi van ons vak. De openheid waarin je ontvangen wordt en waarin iedereen elkaar helpt en steunt.

Aan wie moet de Milou Rohde schrijfbokaal worden uitgereikt?
Aan alle schrijvers die maatschappelijke onderwerpen en onderbelichte verhalen uit de geschiedenis waar een taboe op rust, naar een publiek brengen op een gemakkelijk te begrijpen en behapbare manier. En die daarmee bovendien laten zien dat mensen niet alleen maar goed of slecht zijn, maar nuance en menselijkheid laten zien.

Wilt u nog iets kwijt?
Eigenlijk hoop ik meer schrijvers te ontmoeten. Netwerken is niet mijn sterkste kant, maar dat zou ik graag meer willen doen.