Elke keer als ik schrijf leer ik
Voordat Gaby Cochavi in 2019 afstudeerde aan de Script Academy werkte ze in psychiatrische instellingen, ziekenhuizen en voor medische diensten van asielzoekerscentra. Die ervaringen en haar maatschappelijke ergernissen resulteerden in “een onuitputtelijke bron van inspiratie”. Daar moest ze iets mee. In 2006 publiceerde ze al een prentenboekje in dichtvorm: Over onweer en spoken. Als scenarist schreef ze onder andere een aflevering voor de serie Broodje Aap (KRO-NCRV), werd ze geselecteerd voor het Netflix-project New Voices en samen met Roos van der Werff en Inge Sonderen leverde ze het script voor Project Herbert. Deze Telefilm, die begin volgende maand wordt uitgezonden, haalde een nominatie binnen voor het Gouden Kalf voor beste scenario.

Schrijf je momenteel aan iets?
Er liggen vier pitchplannen klaar voor producenten, fondsen en omroepen. Het is bijschaven en afwachten. Ondertussen werk ik aan een jeugdboek. Het wordt een verhaal dat zweeft tussen fantasie en werkelijkheid, waarmee ik lekker los kan in mijn creativiteit zonder beperkingen van budget, wensen van anderen of een deadline. Een fijne afwisseling.
Is schrijven je hoofdberoep?
Kort na mijn afstuderen werd ik meteen geselecteerd voor een Telefilm en het project New Voices van Netflix. In die tijd heb ik mijn baan opgezegd en ben ik fulltime gaan schrijven. Het was niet meer te combineren met mijn werk. Toch miste ik het om direct een steentje bij te dragen aan de maatschappij, daarom werk ik sinds kort een ochtend per week in een verzorgingshuis. Het fysieke werk en het contact met echte mensen, niet alleen fictieve personages, houden me in balans. Dat werk geeft me een kleine basis, wat fijn is, want scenarioschrijven is een onzeker bestaan.
Word je gelukkig van schrijven?
Als het lukt is ’t het leukste dat er bestaat, als het niet lukt is het een drama. Eigenlijk net het echte leven. Hoe dan ook, ik kan niet zonder.
Voor welke film ben je onlangs naar de bioscoop gegaan?
Conclave, een drama over de pausverkiezingen. Een tikje voorspelbaar, maar toch een intrigerende film over macht en politiek achter de religie.
En de film Flow, een prachtige animatiefilm zonder dialoog, over vriendschap, waar je anderhalf uur lang gebiologeerd kijkt naar het avontuur van een kat die moet overleven in een overstroomd gebied. Een aanrader voor jong en oud.
Wat is het laatste toneelstuk dat je hebt gezien?
De film Project Herbert gaat over een veertigplusser die nog steeds thuis woont, maar door zijn moeder uit huis wordt gezet. Voor deze rol werd acteur Thomas Höppener gecast. Dat was de reden dat ik naar Showmeister ging, een prachtige voorstelling, waarin Thomas de sterren van de hemel speelde. Uit pure nieuwsgierigheid, want toneel is niet helemaal mijn cup of tea. Wel ga ik graag naar cabaret. Tim Fransen is een van mijn favorieten. Zijn laatste show Onbekommerd is weer smullen geblazen. Hij combineert een vlijmscherpe, maatschappelijk kritische blik met een hilarische filosofische insteek, die voor mij inspirerend kan werken bij het schrijven.
Weet je wat er momenteel aan Nederlands drama op televisie dan wel streamers is te zien?
Wat ik onlangs heb gezien is Dag en Nacht, Bodem, Gooische Vrouwen en de jeugdseries Lampje en Hein. Stuk voor stuk series waar ik van heb genoten. Toch moet ik bekennen dat ik vaker uitkom bij internationale series en films van de streamingsdiensten.
Welke film had je willen schrijven?
Er zijn er zoveel! Ten eerste alle Pixarfilms, omdat het een droom is er ooit een te schrijven. Buiten dat heeft de film All of us Strangers mij echt overdonderd. Zo origineel, met twee werelden die achteraf alles met elkaar te maken hebben. Het magisch-realisme, waar ik zelf graag mee speel, is in deze film zo doeltreffend en hartverscheurend.
Wat is je sterkste punt als schrijver?
Lastig om dat van jezelf te zeggen, maar ik denk dat karakterconstellatie wel een van mijn sterke punten is. Misschien omdat ik me makkelijk inleef in een ander, altijd nieuwsgierig ben naar wat een ander beweegt. Karakters creëren met hun kracht en kwetsbare kant en die met de andere personages laten botsen vind ik het leukste van het vak. Ook ben ik altijd gefocust op het houden van overzicht in het verhaal. Dat het geheel stuwend genoeg is om naar te blijven kijken.
Wat moet je als schrijver nog leren?
Ach ja, zoveel. Elke keer als ik schrijf leer ik, ontdek ik nieuwe dingen die ik al eerder in theorie kende, en die in de praktijk als kwartjes vallen. Je bent eigenlijk nooit uitgeleerd. Mijn grootste uitdaging is om steeds weer de balans te vinden tussen drama en komedie, om met die elementen de kijker te ontroeren. Wat is de juiste toon? Klopt de timing? Hoe reageren de personages op elkaar?
Van wie heb je het vak geleerd?
Op de Script Academy heb ik het scenariovak geleerd. Hoewel ik vanuit eerdere proza-opleidingen al wist hoe een verhaal in elkaar steekt, is het schrijven van scènes toch anders dan het schrijven van hoofdstukken, waarbij je te maken hebt met gedachten en je veel meer moet spelen met taal. Toch vind ik scènes schrijven het allerleukst.
De Script Academy, waar met veel passie het vak werd overgebracht, had van mij nog vele jaren mogen duren. Maar ja, je moet een keer op eigen benen staan.
Aan wie moet de Gaby Cochavi-schrijfbokaal worden uitgereikt?
Mijn grootste helden zijn denk ik wel Joke van Leeuwen en Toon Tellegen, beiden scherpzinnig, filosofisch, droogkomisch en origineel. Zij schrijven vooral boeken. Wat betreft scenario geef ik de schrijfbokaal aan Kim van Kooten. Haar humor kan zo lekker schrijnend zijn, dat raakt me. Haar roman Lieveling heeft ook een diepe indruk op mij gemaakt.
Wil je nog iets kwijt?
Ik ben verbaasd over hoeveel je als schrijver gratis doet, tenminste, als je eigen ideeën inbrengt. Er zijn ook aardig wat competities, waarbij het altijd een gok is of jouw idee het van de andere wint. De vraag blijft dus steeds hoeveel tijd ik stop in het schrijven en hoeveel in ander werk. Een lastig dilemma: als je kwaliteit wilt leveren kost dat veel tijd. Maar je kunt natuurlijk ook in opdracht werken. Creatief zijn binnen een vaststaand kader vind ik ook heerlijk. Fantasie heb ik genoeg.
Project Herbert is op 8 februari om 22 uur te zien bij AVROTROS.
De overige Telefilms op tv:
za 15 feb, 22.00 uur: EN WE VLIEGEN DOOR DE DAGEN
Wanneer de intense vriendschap tussen twintigers Jade en Kaitlynn op de
proef wordt gesteld door een afgewezen euthanasieverzoek, moet Jade in actie
komen om alsnog een waardige dood voor haar vriendin te regelen. Gaandeweg
wordt Jade geconfronteerd met haar eigen angsten, ze heeft geen idee hoe ze
zonder Kaitlynn verder moet.
Cast: Dylan Jongejans, Frieda Barnhard, Rami Kooti Arab, Rosa Kreulen,
Mattias van de Vijver, Juda Goslinga, Tamar van den Dop, Reinout Bussemaker,
Rebecca de Nooijer, Anaïs Later, e.a. Regie: Janne Schmidt, scenario:
Aliefka Bijlsma & Ellen Barendregt, producent: JOCO Media, omroep: KRO-NCRV.
za 22 feb, 22.00 uur: PINKSTERPRINS
Thomas (25) is een opkomende ster in de Pinksterkerk en de gedroomde
opvolger van kerkleider Daniel. Maar als Daniel vertrekt blijkt zijn
opvolging helemaal niet zo vanzelfsprekend. Thomas moet zich bewijzen, maar
heeft ondertussen steeds meer moeite zijn twijfels te onderdrukken.
Gebaseerd op het persoonlijke verhaal van regisseur Karsten de Vreugd.
Cast: Jonas Smulders, Daniël Boissevain, Bianca Krijgsman, Selin Akkulak,
Laura Bakker, Job van Gorkum, Sanne Langelaar, Eric Velu, Sibu van ‘t Hof,
Joylin van Gastel, e.a. Regie: Karsten de Vreugd, scenario: Don Duyns &
Karsten de Vreugd, producent: Nuts & Bolts Film Company, omroep: EO.
za 1 mrt, 22.00 uur: WHEELIE
De 21-jarige skater Reza blinkt uit in genieten van zijn zorgeloze leven.
Hij heeft echter geen flauw benul wat hij met zijn toekomst in het algemeen
aan moet, tot frustratie van zijn moeder en twee zussen. Bij gebrek aan een
beter plan boekt hij een reis naar Thailand. Als hij hier door een
motorongeluk een dwarslaesie oploopt, staat zijn hele leven op zijn kop. Wat
gaat de toekomst nu brengen?
Cast: Samuel Reurekas, June Yanez, Malou Gorter, Eva Laurenssen, Laura
Bakker, Sarah Janneh, Larissa Stolk, Clara Misa van Kempen, Olga Zuiderhoek,
Konrad Unver, Julie Boellaard, Coby Timp, Bram Suijker, e.a. Regie &
scenario: Isis Mihrimah Cabolet, producent: The Rogues, omroep: BNNVARA.
za 8 mrt, 22.00 uur: LOVE ME LOVE ME NOT
Wanneer de charmante erotica-dichteres Ines (27) op het punt staat haar
droom te verwezenlijken, krijgt ze te horen dat haar beste vriendin, met wie
ze onafscheidelijk is, gaat samenwonen. Dit nieuws duwt Ines in een
onvoorspelbare spiraal van impulsieve keuzes en chaos, die ze alleen kan
doorbreken door de reden achter haar chaos onder ogen te zien.
Cast: Nora El Koussour, Jade Olieberg, Niels Gomperts, Andrea Vaes, Olga
Zuiderhoek, e.a. Regie & scenario: Leila Sahir, producent: Family Affair
Films, omroep: NTR.
za 15 mrt, 22.00 uur: EN IEMAND ANDERS
Wanneer Tommy, een 17-jarige queer jongen, de geheime relatie van zijn vader
met een man ontdekt, moet hij beslissen of hij dit geheim voor zichzelf
houdt of de waarheid vertelt en daarmee riskeert dat zijn familie uit elkaar
valt.
Cast: Pier Bonnema, Rienus Krul, Hanneke Scholten, e.a. Regie & scenario:
Vincent Tilanus, producent: Room for Film, omroep: HUMAN.
Alle Telefilms zijn voorzien van audiodescriptie via de Earcatch app
Audiodescriptie maakt films en series toegankelijk voor mensen die
slechtziend of blind zijn. Een stem beschrijft wat er in beeld te zien is,
waardoor het verhaal beter is te volgen. De <https://earcatch.nl/> Earcatch
app is gratis te downloaden in de App store of Google Play.