Een gevecht met het sluiten van compromissen

Hoe komt het toch dat regisseurs en producenten vaak zo bang zijn om scenarioschrijvers toe te laten tot het maakproces van een film? Tijdens de voorbereiding, het draaien, de montage, ja zelfs tijdens de uitbreng van een film wordt de scenarioschrijver meestal ‘uit de wind gehouden’. 
 

Oké, je geeft je kind aan adoptieouders af. Je bent om praktische redenen niet in staat het zelf op te voeden. Het is in 99 van de 100 gevallen een kind waar je oprecht van houdt en dat je het allerbeste leven gunt. Omgekeerd hebben de adoptieouders bewust gekozen voor jouw baby en niet van een ander.
Natuurlijk hebben die adoptieouders andere persoonlijkheden, andere temperamenten, andere ambities wellicht met je baby dan jij. En natuurlijk is het onzin om 24/7 die ouders op de vingers te kijken en iedere beslissing van hen in twijfel te trekken of te bekritiseren. Maar contact over de opvoeding, geïnformeerd worden over belangrijke beslissingen, en meer dan dat: de biologische ouder raadplegen over het welzijn van het kind zou toch mogelijk moeten zijn?!

Nou heb ik persoonlijk de mazzel dat ik mijn eigen kinderen kan opvoeden, maar heel vaak hoor ik verongelijkte verhalen van scenarioschrijvers hoe geadopteerde kinderen worden weggehouden van hun biologische ouders.
Over die adoptieouders kunnen we weinig zeggen, anders dan dat je de goede moet kiezen. Maar aan onszelf als biologische ouders kunnen we wél het nodige doen. Spreek van tevoren af in een A-4tje waarom het is dat je van je kind houdt, welke eigenschappen je koestert, wat je hoopt dat -ie gaat worden. Noem het een ‘geloofsbrief’ en accepteer dat het kind misschien andere kleren draagt dan jij leuk vindt, of naar een andere school gaat, maar vraag jezelf af of het daardoor een wezenlijk ander kind wordt dan in de ‘geloofsbrief’ besproken.
Spreek een omgangsregeling af. Als dat bij kinderen kan, dan toch zeker ook bij films! Ga regelmatig naar de set, als je tijd hebt, maar besef dat regisseurs net zo onzeker zijn als schrijvers. Misschien zelfs nog onzekerder, alleen uiten ze het anders – nogal vaak met een grote bek. Wordt op een set niet doodongelukkig van alles wat anders is dan je had bedacht. ‘Het begint te regenen’ is op papier twee seconden typen, maar op een stralend zonnige dag met vijftig figuranten in kostuum…
Zorg dat je je gezicht met enige regelmaat laat zien in de montage (opnemen in je omgangsregeling); dáár wordt je script herschreven. En begrijp (en dat heb je begrepen als je regelmatig naar de set bent geweest) dat filmmaken een voortdurend gevecht is met sluiten van compromissen.
 
Er zijn weinig mensen die zo hard aan een film werken als je regisseur, je adoptieouder. Hij zou niets liever moeten willen dan jouw steun tijdens het hele opvoedingsproces en gek genoeg vraagt-ie daar zelden om. Dat veranderen kán bij de scenarioschrijver beginnen. Door open en flexibel te zijn waar nodig en standvastig bij die paar kernen van je ‘geloofsbrief’. Niet alleen maar kritisch zijn en uitstralen dat die mooie baby van je voor galg en rad aan het opgroeien is. Uiteindelijk is filmen net als het opvoeden van een echt kind, teamwork. Aangelengd met toeval. En oh ja, zorg dat je in de omgangsregeling opneemt dat je bij alle examens en diploma-uitreikingen van je kind wordt uitgenodigd. Dan gaan wij van het Netwerk ondertussen met het EYE International praten waarom scenarioschrijvers zo zelden worden gevraagd hun films te presenteren op buitenlandse filmfestivals.